Koliko iznose neoporezivi delovi zarade od bruto prihoda za autorska dela?

Zakon o porezu na dohodak građana propisuje da određeni prihodi koje ostvaruju fizička lica imaju prava na normirane troškove. Normirani troškovi za bruto prihode predstavljaju fiksni procenat ukupnih prihoda koji poreski obveznik može da odbije prilikom obračuna poreza.

Ovaj koncept se često koristi u poreskim sistemima radi pojednostavljenja procedure izračunavanja poreske osnovice, posebno za pojedince i mala preduzeća. U okviru normiranih troškova, umesto da poreski obveznik evidentira i dokumentuje sve stvarne troškove, zakonodavac određuje standardni procenat prihoda koji se smatra troškom.

Ovo može olakšati proces kako za obveznike, tako i za poreske organe. Na primer, ako zakon predviđa da se 20 odsto bruto prihoda može smatrati normiranim troškom, obveznik sa bruto prihodom od 100.000 dinara može odbiti 20.000 dinara kao troškove, te će oporezivati 80.000 dinara. Važno je napomenuti da procenat normiranih troškova varira zavisno od zemlje i vrste aktivnosti ili delatnosti kojom se obveznik bavi. Takođe, ovaj procenat može biti različit za različite kategorije obveznika ili vrste prihoda.

U Srbiji se normirani troškovi za bruto prihode primenjuju u poreskom sistemu kako bi se pojednostavilo oporezivanje pojedinaca koji ostvaruju prihode po osnovu autorskih prava, ugovora o delu, ugovora o autorskom delu, kao i kod paušalnog oporezivanja preduzetnika.

Fizička lica koja ostvaruju prihode od autorskih i srodnih prava mogu koristiti normirane troškove u visini od 50 odsto bruto prihoda. To znači da se samo 50 procenata tih prihoda smatra oporezivom osnovicom.

Kod ugovora o delu, normirani troškovi iznose 20 odsto bruto prihoda. Dakle, 20 procenata prihoda se tretira kao trošak, dok je 80 odsto osnovica za obračun poreza.

Normirani troškovi za ugovore o autorskom delu iznose 34 bruto prihoda, što znači da se 66 procenata smatra osnovicom za obračun poreza.

Od bruto prihoda priznaju se 43 procenta normiranih troškova za slikarska dela, grafička dela, industrijsko oblikovanje sa izradom modela i maketa, sitnu plastiku, radove vizuelnih komunikacija, radove u oblasti unutrašnje arhitekture i obrade fasada, oblikovanje prostora, radove na području hortikulture.

Isti procenat priznaje se i onima koji se bave vršenjem umetničkog nadzora nad izvođenjem radova u oblasti unutrašnje i fasadne arhitekture, oblikovanja prostora i hortikulture sa izradom modela i maketa, umetnička rešenja za scenografiju, naučna, stručna, književna i publicistička dela, prevođenje, odnosno prevodi, muzička i kinematografska dela i restauratorska i konzervatorska dela u oblasti kulture i umetnosti, za izvođenje umetničkih dela (sviranje i pevanje, pozorišna i filmska gluma, recitovanje), snimanje filmova.

Za interpretaciju, odnosno izvođenje estradnih programa zabavne i narodne muzike, proizvodnju fonograma, proizvodnju videograma, proizvodnju emisije, proizvodnju baze podataka i za druga autorska i srodna prava priznaje se 34 odsto normiranih troškova od bruto prihoda.

Obvezniku – autoru, odnosno nosiocu srodnog prava, pored normiranih troškova priznaju se i stvarni troškovi. Kao trošak u punom iznosu priznaje se naknada koju plaćaju za usluge odgovarajućoj autorskoj agenciji, organizaciji za zaštitu muzičkog autorskog prava i preduzećima i drugim pravnim licima ovlašćenim za prodaju i naplatu prihoda od autorskih dela.

Zakon propisuje i da se obvezniku – autoru i nosiocu srodnih prava, na njegov zahtev, umesto normiranih priznaju stvarni troškovi koje je imao pri ostvarivanju i očuvanju prihoda ako za to podnese dokaze.

Normirani troškovi se priznaju u visini od 25 odsto oporezivog prihoda od nepokretnosti, uključujući i prihod od iznajmljivanja stanova i soba za period duži od 30 dana. Obvezniku poreza na prihode od nepokretnosti, na njegov zahtev, umesto normiranih troškova priznaće se stvarni troškovi koje je imao pri ostvarivanju i očuvanju prihoda, ako za to podnese dokaze.