Institut za socijalno pravo i socijalnu politiku Max Planck objavio prvi talas penzijskih mapa

Koji je penzioni sistem najbolji? Iako nema jednostavnog odgovora na ovo pitanje, penzijske mape Instituta Max Planck za socijalno pravo i socijalnu politiku nude jednostavan pregled penzionih sistema u deset zemalja, među kojima su Nemačka, Austrija, Francuska, Italija, Velika Britanija, Grčka, Norveška, Češka, Slovenija i Bugarska, prenosi Max Planck Gesellschaft.

Jasno uređen grafički prikaz na prvi pogled pokazuje kako je organizovano starosno osiguranje, koju sigurnosnu funkciju imaju različiti delovi sistema, ko ima pristup dopunskoj penziji i koliki je prosečan nivo penzije u datoj zemlji u poređenju sa prosečnim u Evropi i OECD.

„Ideja Penzijskih mapa je da složeni penzioni sistemi učine razumljivim i uporedivim za sve“, napominje direktor Instituta i šef Odeljenja za socijalno pravo Urlih Beker (Ulrich Becker), koji je kreirao Penzijske mape u saradnji sa stručnjacima za socijalno pravo iz svih zemalja Evrope.

U Norveškoj je 100 odsto stanovništva obuhvaćeno državnim penzijskim sistemom, dok se u Grčkoj ovo odnosi samo na nešto više od polovine stanovništva. U Francuskoj je posebno upadljiva fragmentacija penzionog sistema na različite profesionalne grupe. Francuski primer naročito pokazuje očigledne poteškoće u uspostavljanju jedinstvenih penzijskih reformi zbog mnoštva interesa koji preovlađuju u zemlji. U stvari, nekoliko pokušaja usklađivanja sistema već je propalo.

Svaka Penzijska mapa daje kratak sažetak najvažnijih institucionalnih karakteristika, mehanizama finansiranja, uslova za ispunjavanje i naknada.

Austrijanci imaju koristi od posebno izdašnog penzionog sistema. Prema podacima OECD, ne samo da je stopa zamene neto zarade iz zakonske penzije skoro 90 procenata za standardnog penzionera, austrijsko penziono osiguranje dodeljuje se nakon provere prihoda.

Dugogodišnji osiguranici mogu dobiti i penzioni bonus. U skladu sa tim, minimalna penzija nije eksplicitni cilj nemačkog zakonskog penzionog osiguranja. Nemačka, za razliku od Austrije, još nije ukinula privilegije za državne službenike, čije su penzije finansirane od poreza i dostižu nadprosečni nivo u poređenju sa standardnom penzijom.

Preraspodela je posebno velika u Velikoj Britaniji, prema tzv. „novoj državnoj penziji“. Britanski osiguranici od nje dobijaju isti iznos prilikom penzionisanja ako su uplaćivali staž, bez obzira na to kolika je bila uplata doprinosa. U Velikoj Britaniji su penzijske beneficije povezane sa prihodima i postoje samo u profesionalnim i privatnim penzijskim šemama, što je posebno važno zbog nivoa državne penzije koji je tek malo iznad nivoa socijalne pomoći. Suprotno tome, profesionalni penzioni programi teško igraju ulogu u istočnoevropskim zemljama, kao što su Češka i Slovenija. Njihovo socijalističko nasleđe je primetno, jer državni penzioni sistemi pokazuju jednostavnu strukturu.

Da bi se osigurala uporedivost, razvijena je sistemska kategorija za predstavljanje penzionih sistema, koji se sastoje od pravnog oblika, funkcije, prava na pristup, oblika pripadnosti (obaveznog ili dobrovoljnog), ispitivanja sredstava, kao i načina i izvora finansiranja, a zasniva se na pretpostavci da osoba ulazi u radni vek 2020. godine, prenosi Max Planck Gesellschaft.