Podsticaji za organsku proizvodnju čak šest puta veći u odnosu na tradicionalnu

Tržište organskih proizvoda u svetu iz godine u godinu se povećava, što utiče i na veću potražnju za ovim proizvodima. U prethodnih deset godina ukupne površine pod organskom proizvodnjom u Srbiji uvećane su za 263 odsto, dok su se obradive površine u istom vremenskom periodu uvećale za 472 procenta.

Uprkos pandemiji, vrednost izvoza organskih proizvoda u 2020. godini povećana je za blizu 30 odsto u odnosu na 2019. godinu, što potvđuje da su organski proizvodi iz Srbije našli svoje mesto na zahtevnom inostranom tržištu.

“Crveno zlato” i dalje je najtraženije, pa je tako najveća vrednost ostvarena izvozom smrznute maline (21,5 miliona evra), smrznute kupine (3,5 miliona evra) i smrznute višnje (1,2 miliona evra), navode za Biznis.rs u Ministarstvu poljoprivrede, šumarstva i vodoprivrede.

Najveća vrednost ostvarena je izvozom u Nemačku (11 miliona evra), Sjedinjene Američke Države (5,8 miliona evra), Holandiju (pet miliona), Kanadu (2,3 miliona) i Francusku (2,5 miliona evra).

Refundira se i deo troškova kontrole i sertifikacije  

Kada je reč o subvencijama za organsku proizvodnju, Ministarstvo poljoprivrede pripremilo je čitav set mera, pa su tako podsticaji za organsku biljnu proizvodnju čak šest puta veći u odnosu na podsticaje u konvencionalnoj proizvodnji, dok su podsticaji za organsku stočarsku proizvodnju uvećani za 40 odsto.

S obzirom da proizvođači organskih proizvoda imaju i dodatne troškove prema kontrolnim organizacijama ovlašćenim za obavljanje poslova kontrole i sertifikacije u organskoj proizvodnji, još jedna od mera resornog ministarstva jeste i refundiranje dela troškova kontrole i sertifikacije.

“Za 2021. godinu procenat refundiranja ovih troškova iznosi 50 odsto od realizovane investicije, odnosno 65 odsto u područijima sa otežanim uslovima rada u poljoprivredi. Ove godine povećan je i maksimalan iznos po korisniku sa 500.000 dinara na iznos od jednog miliona dinara”, navode u ministarstvu.

Evidentan broj malih proizvođača

U 2019. godini organskom proizvodnjom bavilo se ukupno 6.261 proizvođača na više od 21.000 hekatara. Od tog broja 534 proizvođača su nosioci sertifikata, od kojih 45 proizvođača ima grupnu proizvodnju sa čak 5.727 proizvođača kooperanata koji su deo grupne proizvodnje.

“Evidentan je mali broj proizvođača koji imaju direktno sklopljen ugovor sa ovlašćenim kontrolnim organizacijama, nasuprot velikom broju proizvođača koji su kao kooperanti uključeni u grupnu proizvodnju. Ovaj model se u našoj zemlji pokazao kao uspešan i u većini slučajeva radi se o proizvodnji koja je namenjena izvozu. Pored prednosti koje kooperanti imaju prilikom nabavke inputa za organsku proizvodnju još jedna od prednosti koje grupna proizvodnja obezbeđuje je i siguran plasman organskih proizvoda”, navode u resornom ministarstvu.

Od ukupne obradive površine u 2019. godini, voćarska proizvodnja je najzastupljenija sa 33,45 odsto, sledi proizvodnja žitarica sa 30,08 odsto, zatim proizvodnja industrijskog bilja sa 13,98, krmnog bilja sa 11,29, dok je proizvodnja lekovitog i aromatičnog bilja zastupljena sa samo 1,63 odsto i povrća sa 1,15 odsto.

Kada je reč o voćarskoj proizvodnji, u 2019. godini najzastupljenija je bila proizvodnja organske maline, čija se proizvodnja odvijala na 2.034 hekatra, i jabuke koja je gajena na 909 hektara. Od žitarica, najzastupljenije su bile pšenica (2.265 hektara) i kukuruz (805 hektara). Suncokret i soja su u kategoriji industrijskog bilja najviše gajene kulture.

Iako je organska proizvodnja u Srbiji najvećim delom orijentisana ka izvozu, u resornom ministarstvu naglašavaju da se poslednjih par godina intezivirao i razvoj domaćeg tržišta organskih proizvoda, što je vidljivo na primeru formiranja “organskih kutaka” u maloprodajnim objektima svih većih trgovačkih lanaca, ali i otvaranju sve većeg broja specijalizovanih objekata i prodaji organskih proizvoda putem interneta.