Rani javni uvid povodom izrade prostornog plana za rudnik Čoka Rakita

Agencija za prostorno planiranje i urbanizam Srbije oglasila je Rani javni uvid povodom izrade Prostornog plana područja posebne namene (PPPPN) rudnog ležišta Čoka Rakita u rejonu Crnog vrha.

Prostorni plan će obuhvatiti delove teritorija opštine Žagubica (deo KO Laznica – Selište i deo KO Žagubica) ukupne površine 8.670 hektara. Proizvodni kompleks budućeg rudnog ležišta (oko 280 hektara) nalazi se unutar Planskog područja, odnosno istražnog prostora Čoka Rakita (1.393 hektara) na području KO Laznica – Selište, delu sliva reke Lipe, pritoke reke Veliki Pek. Zona mogućih uticaja rudarskih aktivnosti obuhvata delove KO Laznica – Selište, KO Žagubica i KO Jasikovo (opština Majdanpek). Najbliža naselja rudarskom kompleksu su Laznica, Jasikovo i Žagubica (oko 10 kilometara). S obzirom na to da ova naselja neće biti direktno ugrožena od budućeg rudnika nisu obuhvaćena Planskim područjem, naglašeno je u dokumentaciji.

Ovaj PPPPN, kako je istaknuto, priprema se u skladu sa istražnim pravom, dosadašnjim rezultatima istražnih radova i procenom mogućih uslova eksploatacije ležišta. Rudno ležište budućeg rudnika Čoka Rakita nalazi se u rejonu planine Crni vrh na oko 20 kilometara od Bora. Predviđeno je da se rudno ležište eksploatiše jamskim putem sa zapunjavanjem podzemnih prostorija gde je završena eksploatacija rude specijalnom „pastom“.

“Prerada sulfidne rude obavljaće se klasičnom metodom putem flotiranja. Prerada rude obuhvata drobljenje, mlevenje, flotiranje, filtriranje i druge procese radi dobijanja koncentrata rude zlata kao finalnog proizvoda rudnika. Prema sadašnjim predviđanima rudnik će biti aktivan deset godina. Dve godine supredviđene za pripremu, odnosno, za razvoj rudnika a eksploatacija ležišta će trajati oko osam godina. Nakon toga će dve godine trajati zatvaranje rudnika i rekultivacija prostora zahvaćenog rudarskim aktivnostima, uz praćenje stanja životne sredine u periodu eksploatacije i nakon zatvaranja rudnika “, precizira se u dokumentu.

Osnovni cilj izrade PPPPN-a je, kako je naglašeno, „obezbeđenje uslova za ukupni održivi prostorni razvoj obuhvaćenog područja, racionalnu eksploataciju ležišta i preradu mineralnih sirovina, kao i za neutralisanje negativnih prostornih, ekoloških i socioekonomskih posledica eksploatacije i prerade mineralnih sirovina“.

Odluka o izradi ovog PPPPN-a objavljena je u Službenom glasniku Republike Srbije broj 101/25.

Rani javni uvid održava se do 23. decembra 2025. godine. na internet stranicama Agencije za prostorno planiranje (http://www.appurs.gov.rs) i jedinice lokalne samouprave u obuhvatu planskog dokumenta, odnosno skupštine opštine Žagubica.

Nosilac izrade plana je Agencija za prostorno planiranje, obrađivač Institut za arhitekturu i urbanizam Srbije, a naručilac DPM Crni vrh doo.

Pravna i fizička lica mogu dostaviti primedbe i sugestije u pisanoj formi Agenciji za prostorno planiranje, Ulica kralja Milutina 10a, 11000 Beograd u toku trajanja ranog javnog uvida, zaključno 23. decembra 2025. godine.

Podsetimo, kako je nedavno pisala eKapija, projekat zlata Čoka Rakita u rejonu Crnog vrha kod Žagubice ulazi u završnu fazu razvoja, a nova studija izvodljivosti kompanije DPM Metals (ranije Dundee Precious Metals) pokazuje da bi ovo nalazište moglo postati jedno od najprofitabilnijih u regionu. Pre samo godinu dana, u studiji predizvodljivosti iz decembra 2024. godine, procenjivalo se da neto sadašnja vrednost (NPV) projekta iznosi oko 735 miliona dolara, dok sada studija izvodljivosti pokazuje vrednost od 782 miliona dolara, uz prosečnu cenu zlata od 1.900 dolara po unci (približno 59,1 milion dolara po toni zlata).

Najnovija studija uključuje procene da će rudnik proizvesti oko 41 tonu zlata tokom predviđenog životnog veka od 10 godina, u odnosu na prethodnu preliminarnu procenu od oko 37 tona. Predviđa se prosečna godišnja proizvodnja od oko 4,6 tona zlata, uključujući približno 5,9 tona godišnje tokom prvih pet godina.

Građani Žagubice i lokalni aktivisti protive se otvaranju rudnika navodeći da bi to dovelo do zagađenja i nestašica vode i devastiralo životnu sredinu i biljni svet.