Kako pretvoriti otpad u novac? Više od 750 srpskih firmi tako zarađuje

Kako pretvoriti otpad u proizvod i na taj način profitirati, a uz to voditi računa o životnoj sredini? Na ovom pitanju zasnovana je cirkularna ekonomija, a reciklaža i ponovna upotreba razvrstanih materijala njeni su ključni elementi.

Ponovna upotreba materijala obuhvata preradu otpada u sekundarne sirovine, što često uključuje fizičke ili hemijske procese.

Proces reciklaže doprinosi očuvanju prirodnih resursa i smanjenju otpada, vraćajući reciklirane materijale u proizvodni ciklus. U Srbiji se delatnošću ponovne upotrebe razvrstanih materijala bave 753 firme koje su u 2023. godini ostvarile prihod od 46,6 milijardi dinara.

Ukupna dobit ovih kompanija je u 2022. godini iznosila 3,6 milijardi dinara, a godinu dana ranije 5,2 milijarde dinara. U godini pandemije 2020. imale su nešto lošiji rezultat, ostvarivši dobit od 662 miliona dinara.

Među najuspešnijim preduzećima koja se bave ovom delatnošću su Kappastar recycling, E-reciklaža 2010, Eko unija SN, Božić i sinovi, DS Smith Inos Papir Servis, DOO Đaković, Monbat PLC, Steel-impex, Ekosekund, Šumadija sirovine, Repol…

Najuspešnija u nizu ovih firmi je kompanija Kappastar Recycling koja je 2022. godine ostvarila dobit od 643.686.000 dinara.

Najuspešnija preduzeća u delatnosti ponovna upotreba razvrstanih materijala
Ime firme	Dobit u 2022. godini	Prihodi u 2022. godini	Broj zaposlenih
KAPPA STAR RECYCLING DOO	643.686.000	3.947.623.000	379
E-RECIKLAŽA 2010 D.O.O.	455.674.000	1.972.186.000	183
EKO UNIJA SN DOO BEOGRAD	211.094.000	5.734.803.000	43
BOŽIĆ I SINOVI D.O.O.	198.598.000	773.000.000	101
DS Smith Inos Papir Servis doo	154.335.000	873.914.000	45
DOO ĐAKOVIĆ NOVI SAD	143.617.000	2.263.454.000	38
MONBAT PLC DOO INĐIJA	126.946.000	3.577.733.000	78
STEEL-IMPEX DOO PETROVARADIN	87.450.000	2.291.929.000	68
EKOSEKUND DOO BEOGRAD	85.213.000	160.203.000	19
ŠUMADIJA SIROVINE DOO	81.770.000	1.260.749.000	34
REPOL d.o.o. Valjevo	81.323.000	425.188.000	49
GULI-GULI DOO SEVOJNO	79.625.000	1.265.403.000	18
METALOPROMET DOO KULA	77.213.000	3.126.462.000	91
JUGO-IMPEX DOO NIŠ	71.692.000	3.183.825.000	92
IVLAJN d.o.o. Vladimirci	69.979.000	540.838.000	68
DOO BRAĆA ILIĆ BAČKA PALANKA	69.738.000	1.169.208.000	45
Greiner Recycling d.o.o.	69.156.000	788.657.000	52
SAVA METAL	68.295.000	424.829.000	8
JUNGIĆ RECYCLING DOO	61.039.000	2.126.031.000	14
EKO-METAL DOO VRDNIK	50.558.000	238.268.000	27
*svi podaci su za 2022. godinu, u dinarima

Osnovana je 2010. godine pod nazivom Papir servis FHB, pod kojim su poslovali do januara 2020. Tokom godina poslovanja postali su lideri u oblasti prikupljanja otpadnog papira i drugih vrsta ambalažnog otpada.

“Sa više od 500 zaposlenih, raspoređenih u 11 otkupnih centara u Srbiji i devet u zemljama regiona, na godišnjem nivou sakupimo i prevezemo preko 240.000 tona otpadnog papira, folije, PET-a, stakla i ostalog ambalažnog otpada. Sve količine prikupljenog starog papira se prerade u fabrikama za proizvodnju kartona i hartije u Srbiji, dok se ostale sirovine recikliraju kod domaćih i stranih reciklera, u skladu sa važećim zakonima Republike Srbije i Evropske unije”, navode iz ove kompanije na svom sajtu.

Oni objašnjavaju da svoju ulogu vide kroz javno-privatna partnerstva.

“Osnovali smo sakupljačke firme u Mađarskoj, Bosni i Hercegovini, Crnoj Gori, Severnoj Makedoniji, Bugarskoj, Rumuniji i Albaniji, dok budućnost reciklaže u Srbiji vidimo kroz izgradnju reciklažnih centara”, navedeno je na sajtu ove kompanije.

Prema podacima bonitetne kuće CompanyWall, ova firma ima bonitetnu ocenu AA+, što označava pouzdanu i stabilnu firmu.

Druga po uspehu je firma E-Reciklaža 2010 koja je u 2022. godini ostvarila dobit od 455,6 miliona dinara. Ova kompanija uspešno posluje već 14. godinu i takođe ima bonitetnu ocenu AA+.

“Osnovna delatnost je sakupljanje, transport, skladištenje i tretman električnog i elektronskog otpada. E-Reciklaža ima dugogodišnje iskustvo u upravljanju otpadom na globalnom nivou, u pogledu odlaganja/ tretmana/ponovnog iskorišćenja EE otpada”, navodi se na sajtu preduzeća.

Ova firma godišnje reciklira oko 15.000 tona svih kategorija električnog i elektronskog otpada.

Treća kompanija po ostvarenom uspehu u 2022. je Eko unija SN koja je u pomenutoj godini ostvarila dobit od 211 miliona dinara. Firma se od 2012. godine bavi prikupljanjem, obradom (sortiranje, sečenje, baliranje) i trgovinom neopasnog otpada svih vrsta i kategorija: metal, papir/karton, plastika, drvo, staklo, EE otpad.

Ova kompanija na svom sajtu ukazuje i na to da je “otpad poslednji u ekonomskom lancu, i sve što se dešava u privredi u opštem smislu odražava se i na reciklažnu industriju, u većem obimu nego što je javnost upoznata sa tim”.

“Količine otpada koje su postojeće i regulisane zakonskim odredbama odnose se samo na otpad koji potiče iz privrede, odnosno industrijski i komercijalni otpad, i te količine postaju nedovoljne da se uposle svi reciklažni kapaciteti u Srbiji. Velika većina sekundarnih sirovina završava i dalje na deponijama zbog nerazvijenog sistema sakupljanja sekundarnih sirovina iz komunalnog otpada”, navode na sajtu ove kompanije i ukazuju na važnost ove delatnosti, kao i njeno odgovorno obavljanje.