Kako strani osnivači uplaćuju kapital u Srbiji?

Postupak uplate osnivačkog uloga dobija dodatne slojeve administrativne i finansijske složenosti kada je osnivač ili član privrednog društva strano pravno lice.

Iako je sama registracija društva u Srbiji jasno definisana propisima, praksa pokazuje da se problemi najčešće javljaju upravo u fazi uplate kapitala, naročito zbog razlika u valuti uplate i valuti u kojoj se osnovni kapital evidentira kod Agencije za privredne registre (APR).

Kako objašnjava Marija Đorđić iz agencije Experta, ključne specifičnosti odnose se na pravilno opredeljivanje šifre osnova priliva, ali i na pitanje kursnih razlika. Strane kompanije osnivački ulog uplaćuju u stranoj valuti, dok se osnovni kapital u APR-u može registrovati isključivo u dinarima.

Upravo na toj razlici često dolazi do neslaganja između iznosa navedenog u osnivačkom aktu i iznosa koji banka potvrđuje kao uplaćeni kapital.

U praksi situacija može izgledati ovako: strana kompanija osnuje zavisno društvo u Srbiji i u osnivačkom aktu odredi osnivački ulog od 100.000 dinara, ali taj iznos ne uplati odmah. U registru APR-a se tada evidentira upisani, ali neuplaćeni kapital u navedenom iznosu. Pitanje koje se potom postavlja jeste na koji način se naknadno vrši uplata osnivačkog uloga.

“Prema važećim pravilima, osnivački ulog može uplatiti isključivo član društva, u ovom slučaju strana kompanija. Uplata se obavlja deviznim prenosom sa računa matične firme na devizni račun zavisnog društva otvoren u Republici Srbiji. Nakon što devizni priliv stigne, poslovna banka od zavisnog društva zahteva popunjavanje obaveštenja o rasporedu priliva”, navodi Đorđić.

U tom dokumentu privredno društvo mora da navede šifru osnova priliva 557 – direktne investicije – uplata osnivačkog uloga. Uz obaveštenje, banka po potrebi zahteva i dostavljanje osnivačkog akta. Tek nakon toga banka prenosi sredstva na odgovarajuće račune društva i izdaje potvrdu da je osnivački ulog uplaćen.

Na toj potvrdi se iskazuje iznos osnivačkog uloga u dinarskoj protivvrednosti, obračunatoj prema važećem deviznom kursu na dan uplate.

“APR prilikom registracije uplate osnivačkog uloga priznaje isključivo dinarski iznos naveden u potvrdi poslovne banke. To znači da eventualna razlika nastala zbog kursnih oscilacija može dovesti do toga da dinarska protivvrednost uplaćenog iznosa ne odgovara iznosu osnivačkog uloga upisanog u osnivačkom aktu i registru”, kaže poreska savetnica.

Kao primer naša sagovornica navodi slučaj da matično društvo uplati 854 evra, a banka primeni kurs od 116,80 dinara za evro, dinarska protivvrednost iznosiće 99.747,20 dinara.

“U tom slučaju banka izdaje potvrdu o uplati osnivačkog uloga u tom iznosu. Ako privredno društvo zatim podnese APR-u prijavu za registraciju uplate od 100.000 dinara, prijava neće biti prihvaćena. Agencija će moći da registruje samo iznos od 99.747,20 dinara, u skladu sa bankarskom potvrdom, dok će razlika od 252,80 dinara ostati neuplaćena i zahtevati novi postupak uplate i registracije”, kaže Đorđić.

Da bi se ovakve situacije izbegle u praksi se primenjuje nekoliko rešenja. Jedno od njih je da se iz inostranstva doznači nešto veći iznos u stranoj valuti od tačne dinarske protivvrednosti osnivačkog uloga. U navedenom primeru, to bi značilo uplatu, recimo, 870 evra. Paralelno sa tim, preporučuje se uspostavljanje neposredne komunikacije sa poslovnom bankom kako bi se proverio kurs koji će biti primenjen na dan rasporeda priliva.

Ako banka, na primer, unapred potvrdi da će kurs iznositi 116,95 dinara za evro, lako se može izračunati da je za dinarski iznos od 100.000 dinara potrebno 855,07 evra. Taj iznos se tada raspoređuje na šifru 557 – uplata osnivačkog uloga. Preostali deo sredstava, u ovom slučaju 14,93 evra, raspoređuje se na drugu šifru vrste prihoda, najčešće 560 – dodatne uplate koje ne povećavaju kapital.

“Ukoliko se koristi šifra 560, uz obaveštenje o rasporedu priliva potrebno je dostaviti i odluku o dodatnoj uplati. Ova odluka se preporučuje da bude pripremljena unapred, kako bi se ceo postupak mogao završiti u jednom danu, odmah nakon što banka potvrdi kurs koji će primeniti. Iznosi raspoređeni na šifru 560 ne registruju se u APR-u u trenutku priliva, ali se moraju registrovati pre eventualnog povrata tih sredstava matičnom društvu u inostranstvo”, zaključuje Marija Đorđić iz agencije Experta.