Ko ima pravo na umanjenje poreza na imovinu?

Sekretarijat za javne prihode obavestio je poreske obveznike – fizička lica, preduzetnike i pravna lica, da u četvrtak, 14. novembra ističe rok za uplatu obaveze za četvrti kvartal godišnjeg poreza na imovinu za 2024. godinu.

Prema Zakonu o porezima na imovinu, ovaj porez se plaća tromesečno, u roku od 45 dana od početka tromesečja.

“Redovnim i blagovremenim izmirivanjem poreza obveznici izbegavaju obračun i naplatu zakonom propisane kamate zbog kašnjenja u plaćanju, kao i pokretanje prekršajnog postupka”, navode u Sekretarijatu.

Podsetimo, visina poreza zavisi od više faktora, a pre svega od vrste nepokretnosti koju poseduje obveznik i zone u kojoj se nalazi. Naime, porez na imovinu utvrđuje se na osnovu prosečne cene po kvadratnom metru odgovarajućih nekretnina u zoni, koju određuje lokalna samouprava. Ona se formira na osnovu cena nepokretnosti ostvarenih u prometu, a sama visina obaveze zavisi i od korisne površine nekretnine, starosti objekta i poreske stope.

“Prosečnu cenu odgovarajućih nepokretnosti po zonama na teritoriji jedinice lokalne samouprave, utvrđuje svaka jedinica lokalne samouprave aktom nadležnog organa, na osnovu cena ostvarenih u prometu uz naknadu odgovarajućih nepokretnosti po zonama, u periodu od 1. oktobra godine koja prethodi tekućoj godini do 30. septembra tekuće godine”, navodi se u Zakonu o porezima na imovinu.

Kada je reč o smanjenju poreza na imovinu za fizička lica, građani na raspolaganju imaju dve opcije – umanjenje amortizacijom i takozvani poreski kredit.

“Vrednost nepokretnosti, osim zemljišta, može se umanjiti za amortizaciju po stopi jednakoj za sve nepokretnosti na teritoriji jedinice lokalne samouprave, koja iznosi do jedan odsto godišnje primenom proporcionalne metode, a najviše do 40 odsto, počev od isteka svake kalendarske godine u odnosu na godinu u kojoj je izvršena izgradnja, odnosno poslednja rekonstrukcija objekta, a na osnovu odluke skupštine jedinice lokalne samouprave o visini stope amortizacije koja važi na dan 1. januara godine za koju se utvrđuje porez na imovinu i koja je objavljena u skladu sa ovim zakonom”, navodi se u pomenutom zakonu.

Tako za izgrađeni objekat nad kojim je, odnosno uz koji je, izvršena dogradnja tako da dograđeni deo nije posebni deo tog objekta, umanjenje vrednosti za amortizaciju vrši se u visini:

• po kojoj bi se vrednost objekta umanjivala da nije dograđen – kad je korisna površina dela objekta pre dogradnje veća od korisne površine dograđenog dela;

• po kojoj bi se umanjivala vrednost dograđenog dela da je posebni deo tog objekta – kad je korisna površina dela objekta pre dogradnje manja ili jednaka u odnosu na korisnu površinu dograđenog dela.

Kada je reč o poreskom kreditu, utvrđeni porez na kući za stanovanje ili stanu u kojem stanuje obveznik i u kome je prijavljeno njegovo prebivalište, u skladu sa zakonom kojim se uređuje prebivalište građana, umanjuje se za 50 odsto, a najviše 20.000 dinara.

Utvrđeni porez na kuće za stanovanje i stanove površine do 60 kvadratnih metara koji nisu na građevinskom zemljištu, odnosno na zemljištu u građevinskom području i ne daju se u zakup, a u kojima je prijavljeno prebivalište i stanuju samo lica starija od 65 godina, umanjuje se za 75 odsto.