Krivična i prekršajna odgovornost za neplaćanje poreza i doprinosa

Da ne biste imali problema pri obračunu penzije kada dođe vreme da se proveri staž i uplate, bilo bi korisno s vremena na vreme proveriti da li poslodavac na adekvatan i Zakonom propisan način ispunjava svoje obaveze.

“Republički fond za penzijsko i invalidsko osiguranje dužan je da da podatke o stažu osiguranja, zaradi, naknadi zarade, odnosno osnovici osiguranja, visini isplaćene ugovorene naknade i visini uplaćenog doprinosa za penzijsko i invalidsko osiguranje unese u matičnu evidenciju, prema dinamici preuzimanja tih podataka od nadležnih organa i organizacija, a najkasnije do kraja februara tekuće godine za prethodnu godinu”, kažu za Biznis.rs iz Fonda PIO.

Podaci se preuzimaju elektronski od Poreske uprave, preko centralnog registra obaveznog socijalnog osiguranja. Podaci o stažu osiguranja uneti u matičnu evidenciju Fonda PIO su uslov za ostvarivanje i korišćenje prava na penziju.

“Građani mogu da proveravaju svoje podatke unete u matičnu evidenciju Fonda tako što će uverenje sa svim podacima dobiti na šalterima Fonda, kao i preko elektronskog servisa na sajtu Fonda, koristeći jedinstveni pin kod. Uz popunjen zahtev i ličnu kartu dobijaju pin kod besplatno na šalterima svih filijala i službi filijala Fonda odmah po podnetom zahtevu. Nakon dobijanja pin kod se može koristiti neograničeno, i garantuje zaštitu podataka i sigurnost uvida”, objašnjavaju iz Fonda PIO.

U slučaju da poslodavac ne uplaćuje staž u adekvatnom procentu u odnosu na zaradu, krivičnim zakonikom propisana je u zavisnosti od visine poreza određena zatvorska i novčana kazna.

“Odredbama Zakona o doprinosima za obavezno socijalno osiguranje, propisano je da je obveznik obračunavanja i plaćanja doprinosa iz osnovice i na osnovicu za zaposlene, izabrana, imenovana i postavljena lica i lica koja obavljaju privremene i povremene poslove poslodavac, koji je dužan da doprinose obračuna i uplati istovremeno sa isplatom zarade, razlike zarade ili ugovorene naknade za privremene i povremene poslove, po propisima koji važe u momentu isplate tih primanja”, objašnjavaju iz Poreske uprave za naš sajt.

Zakonom o poreskom postupku i poreskoj administraciji definisani su, pored ostalih, i poreski prekršaji i novčane kazne za nepodnošenje i neblagovremeno podnošenje poreske prijave, neobračunavanje, neplaćanje i neblagovremeno plaćanje poreza, kao i za prijavljivanje manjih iznosa poreza i davanje netačnih podataka u poreskoj prijavi.

“U slučaju da poslodavac ne izvrši uplatu doprinosa za obavezno socijalno osiguranje ili uplati manji iznos, osim plaćanja kamate koja se obračunava u skladu sa zakonom kojim se uređuje poreski postupak i poreska administracija, od narednog dana od dana dospelosti te obaveze do dana prestanka obaveze, poslodavac podleže i prekršajnoj odgovornosti”, navode iz Poreske uprave.

Ukoliko se u postupku kontrole obračunavanja i plaćanja poreza i doprinosa utvrde nepravilnosti koje za sobom povlače prekršajnu odgovornost, Poreska uprava u skladu sa definisanom nadležnošću izdaje prekršajne naloge, odnosno nadležnom prekršajnom sudu podnosi zahteve za pokretanje prekršajnog postupka za poreske prekršaje.

Takođe, Krivičnim zakonikom propisano je krivično delo poreske utaje za lica koja u nameri da potpuno ili delimično izbegnu plaćanje poreza i doprinosa, daju lažne podatke o stečenim prihodima, ne prijave stečeni prihod, odnosno prikrivaju podatke koji se odnose na utvrđivanje navedenih obaveza, a iznos obaveze čije se plaćanje izbegava prelazi milion dinara.

“Istim zakonom propisano je i krivično delo neuplaćivanja poreza i doprinosa po odbitku za odgovorno lice u pravnom licu – poreskom platcu, kao i preduzetnika – poreskog platca koje u nameri da izbegne plaćanje poreza i doprinosa po odbitku, ne uplati obračunatu poresku obavezu u iznosu većem od milion i petsto hiljada dinara”, naglašavaju iz Poreske uprave.

Za oba navedena krivična dela zaprećena je kazna zatvora i novčana kazna, pri čemu visina istih zavisi od iznosa poreza čije se plaćanje izbegava, odnosno iznosa obračunatog a neuplaćenog poreza.