U nekim slučajevima porez na dobit plaćaju i neprofitne organizacije

Često se neprofitnim organizacijama smatraju ona udruženja ili dobrotvorna društva koja ne ostvaruju profit. Međutim, to je potpuno pogrešno mišljenje, jer ovakav tip organizacija da bi opstao mora da ima izvor finansiranja.

Kada se kaže neprofitna organizacija to znači da cilj njihove aktivnosti nije sticanje profita. Ovim organizacijama smatraju se pre svega udruženja, političke organizacije, komore, crkve i verske zajednice, sindikati, fondacije i zadužbine, ali i ustanove čiji je osnivač Republika Srbija, autonomna pokrajina ili jedinica lokalne samouprave.

Kada je reč o poreskim obavezama ovakvih pravnih subjekata, poslovni savetnik i član UO Udruženja poreskih savetnika Srbije Aleksandar Vasić u razgovoru za Biznis.rs kaže da je oporezivanje nedobitnih organizacija uređeno Zakonom o porezu na dobit pravnih lica.

„U odredbama samog Zakona je napravljena razlika između organizacija koje su osnovane u cilju ostvarivanja dobiti i onih koje su osnovane samo za postizanje ciljeva utvrđenih u njihovom osnivačkom aktu“, objašnjava Vasić.

Kada neprofitne organizacije ne ostvaruju dobit prodajom robe ili vršenjem usluga, u tom slučaju ne spadaju u grupu obveznika poreza na dobit.

„Neprofitne organizacije koje ne ostvaruju prihode na tržištu nisu obveznici poreza na dobit, ne podnose poresku prijavu i ne plaćaju porez. Međutim, ukoliko pored delatnosti koje obavljaju u pogledu ostvarivanja ciljeva za koje su osnovane, obavljaju i delatnost na tržištu, takve organizacije utvrđuju dobit kao razliku prihoda i rashoda ostvarenih na tržištu, sastavljaju i predaju poresku prijavu, obračunavaju i plaćaju porez“, navodi Vasić.

Osim što njihov cilj osnivanja ne podrazumeva sticanje profita, bitne karakteristika neprofitnih organizacija je da se prihodi ne distribuiraju ka vlasnicima. Kada neprofitna organizacija ostvaruje dobit, ona se ponovo koristi za aktivnosti organizacije.  

Ova karakteristika je i uslov da neprofitne organizacije ostvare pravo na poresko oslobađanje.

Neprofitne organizacije koje utvrđuju oporezivu dobit imaju poreski podsticaj u pogledu izuzimanja od oporezivanja dobiti do 400.000,00 dinara u poreskom periodu uz određene uslove.

„Uslovi za korišćenje poreskog oslobađanja koji se moraju kumulativno ispuniti su da dobit i imovinu ne raspoređuje osnivačima, članovima, direktorima i zaposlenima, kao i sa njima povezanim licima, da godišnji iznos ličnih primanja zaposlenih i sa njima povezanih lica nije veći od dvostruke prosečne zarade, kao i da nema monopolski ili dominantan položaj na tržištu“, ističe poslovni savetnik i član UO Udruženja poreskih savetnika Srbije Aleksandar Vasić.

Ovakav tip organizacija često se finansira putem donacija, koje takođe mogu biti oporezovane.

“Obavezu plaćanja poreza na donacije moramo posmatrati iz dva ugla. Prvi je iz pozicije primaoca donacije i ugla davaoca donacije. Iz ugla primaoca donacije oporezivanje donacija, odnosno poklona, regulisano je Zakonom o porezima na imovinu. Ono što je bitno razumeti jeste da je obveznik plaćanja poreza na poklon primalac poklona, odnosno donacije. Davalac poklona – donacije nije obveznik poreza na poklon sa aspekta zakona o porezima na imovinu”, kaže za Biznis.rs poreski savetnik iz PSK Accounting agency, Gordana Aritonović.

Donacije, odnosno pokloni u vrednosti do 100.000 dinara u jednoj kalendarskoj godini primljeni od istog lica se ne oporezuju, odnosno izuzeti su od oporezivanja u skladu sa Zakonom o porezima na imovinu. To znači da ukoliko jedno lice da na poklon novac ili stvari u vrednosti do 100.000 dinara drugom licu u toku jedne kalendarske godine, ne plaća porez na poklon.

Što se tiče humanitarnih donacija, odnosno udruženja koja su osnovana radi ostvarivanja opštekorisnog cilja i koje sredstva od donacija koriste isključivo za namene za koje je udruženje osnovano, one su oslobođene poreza na poklon u skladu sa Zakonom o porezima na imovinu, bez obzira na visinu donacije koju primaju.

Udruženje koje sredstva koristi za namene za koje je osnovano, oslobođeno je plaćanja poreza na poklon bez obzira na visinu (to može biti i iznos od jednog miliona dinara od istog lica).