Zbog delatnosti i lokacije razlike u paušalnom porezu i do 40.000 dinara mesečno

Način oporezivanja i vođenja knjiga često je od velikog značaja prilikom odlučivanja na koji način osnovati preduzeće. Paušalno oporezivanje podrazumeva da se porezi i doprinosi plaćaju na unapred određenu osnovicu prema rešenju poreske uprave.

Oporezivanje paušalaca uređeno je „Uredbom o bližim uslovima, kriterijumima i elementima za paušalno oporezivanje obveznika poreza na prihode od samostalne delatnosti“.

Uredba koja je doneta 2020. godine značajno je promenila dotadašnji način utvrđivanja osnovice za paušalni porez i doprinose.

Poreska savetnica Gordana Aritonović kaže da je bitno istaći da je nov način oporezivanja paušalaca, počev od prošle godine, generalno povećao paušalni porez i doprinose, te se pojedinim paušalcima više isplati da pređu u dvojno knjigovodstvo i da plaćaju porez na stvarno ostvareni prihod.

“Da bi utvrdio šta je za njega najisplativije, svaki preduzetnik mora da uradi analizu na osnovu svojih prosečnih godišnjih prihoda koje ostvaruje i visine poreza u paušalnom obliku oporezivanja i u dvojnom knjigovodstvu. Dobra stvar nove Uredbe je transparentnost u obračunu paušalnog poreza i doprinosa, gde svako za sebe na osnovu Uredbe može obračunati iznos paušalnog poreza i doprinosa”, navodi Aritonović.

Najveći porez i doprinose plaćaju profesije koje imaju visoke koeficijente delatnosti, poput računarskog programiranja. Najmanje novca za porez i doprinose platiće oni preduzetnici koji se bave delatnošću sa nižim koeficijentom. Oporezivanje zavisi i od lokacije na kojoj se nalaze paušalci. Razlike u paušalnom porezu i doprinosima idu i do 40.000 dinara mesečno u zavisnosti od delatnosti i lokacije preduzetnika.

Koja se prosečna mesečna zarada uzima u formuli zavisi od delatnosti kojom se preduzetnik bavi. Za najveći broj delatnosti polazna osnovica je prosečna mesečna zarada po zaposlenom u gradu u kome se nalazi sedište preduzetnika. Posledično, u manje razvijenim opštinama manja je polazna osnovica u odnosu na razvijenije opštine u kojima je prosečna zarada veća.

Za pojedine delatnosti kao što su poslovi vezani za informacione tehnologije (na primer, računarsko programiranje), i profesionalne delatnosti kao što su inženjeri, polazna osnovica je prosečna mesečna zarada po zaposlenom u Republici Srbiji.

Naša sagovornica objašnjava da je takvo pravilo jer se za ove delatnosti smatra da na njihove prihode ne utiče sedište, odnosno da prihod od delatnosti nije vezan za sedište preduzetnika, s obzirom na to da oni uglavnom rade od kuće i posao obavljaju online.

Posledica je da preduzetnik koji se, na primer, bavi računarskim programiranjem ima istu osnovicu paušalnog prihoda gde god da se nalazi u Srbiji, bilo da je u Beogradu ili nekom manjem mestu, recimo u Kuršumliji.

Za pojedine delatnosti – pre svega one kod kojih je lokacija veoma bitna, kao što su stomatološka praksa, frizerski saloni i slično, polazna formula množi se sa koeficijentom zone. Odnosno, veća polazna osnova će biti za preduzetnike koji su u ekstra i prvoj zoni, u odnosu na one koji imaju sedište u prigradskim zonama.

Poreska savetnica naglašava da se polazna osnovica za sve delatnosti dodatno koriguje koeficijentima po osnovu dva kriterijuma. Prvi faktor jesu tržišni uslovi u kojima se delatnost obavlja i to u naredne tri godine od osnivanja preduzetnika. To praktično znači da se osnovica umanjuje onim preduzetnicima kod kojih je od osnivanja prošlo manje od tri godine i to na sledeći način:

1.Kraće od 12 meseci od osnivanja – osnovica se umanjuje za 20 odsto (osnovica se množi koeficijentom 0,8)

2. Između 12 i 24 meseca od osnivanja – osnovica se umanjuje za 15 procenata (množi se koeficijentom 0,85)

3. Između 24 i 36 meseca od osnivanja – osnovica se umanjuje za 10 odsto (množi se koeficijentom 0,9) 

Takođe, starost preduzetnika može dodatno smanjiti osnovicu za obračunavanje poreza.

“Umanjenje polazne osnovice ostvaruju preduzetnici koji su mlađi od 30 ili stariji od 55 godina. Oni ostvaruju umanjenje od 10 odsto, odnosno osnovica se množi koeficijentom 0,9. To znači da za one koji postoje kao preduzetnici duže od tri godine i imaju između 30 i 55 godina polazna osnovica se ne umanjuje, već se obračunava prema navedenoj formuli bez korekcija”, objašnjava Aritonović.

Ono što je bitna novina vezano za promenu Uredbe u 2020. godini jeste što preduzetnici paušalci sada unapred znaju koliki trošak za porez i doprinose mogu da očekuju mesečno. Poreska uprava napravila je i kalkulator paušalnog poreza i doprinosa, gde preduzetnici sami mogu da unesu parametre poput delatnosti kojom se bave, adresu sedišta, godinu registracije i godinu rođenja, a kalkulator sam izračuna očekivani iznos poreza i doprinosa za tekuću i dve naredne godine.

“Ono što je još bitno napomenuti, kao podsetnik paušalcima, jeste da bi svi paušalci trebalo da dobiju nova Rešenja za paušalni porez i doprinose za 2022. godinu u poresko sanduče koje se nalazi na ePorezima. Ova rešenja će stići u poresko sanduče do kraja januara 2022. godine, i prema njima treba da plaćaju akontacije poreza i doprinosa celu 2022. godinu”, zaključuje poreska savetnica iz PSK Accounting agency Gordana Aritonović.