Nadoknada umesto “penala“ za prevremenu penziju

Ministarstvo za rad, zapošljavanje, boračka i socijalna pitanja u redovnom postupku pripreme sprovodi javnu raspravu o Nacrtu zakona o izmenama i dopunama Zakona o penzijskom i invalidskom osiguranju.

Iz Ministarstva za naš portal kažu da se najvažnije promene odnose na predložena rešenja o izmenama i dopunama zakona o penzijskom i invalidskom osiguranju, prema čemu se odredbama zakona utvrđuju prava za korisnike iz opcije pet i opcije tri, saglasno zaključku Vlade Republike Srbije od 19.11.2020. godine, odnosno navedenim korisnicima se obezbeđuje isplata razlike između iznosa ostvarene prevremene starosne penzije i starosne penzije.

Naime, reč je o licima koja su prihvatila Program Vlade Srbije za rešavanje viška zaposlenih u procesu racionalizacije, restrukturiranja i pripreme za privatizaciju, ali su zbog izmena Zakona iz 2014. godine, umesto starosne penzije, ostvarila pravo na prevremenu starosnu penziju sa trajnim umanjenjem iznosa ove penzije.

Zakonom o izmenama i dopunama Zakona o penzijskom i invalidskom osiguranju („Službeni glasnik RS“, broj 75/14), koji je stupio na snagu 29. jula 2014. godine i počeo da se primenjuje od 1. januara 2015. godine, promenjeni su uslovi za ostvarivanje prava na starosnu penziju, odnosno podignuta je starosna granica za odlazak u starosnu penziju za oba pola (65 godina starosti za muškarce, odnosno postepeno podizanje starosne granice za žene na 65 godina) i uvedena je prevremena starosna penzija, kao i trajno umanjenje prilikom obračuna prevremene starosne penzije, takozvani penali.

„Uvođenje prevremene starosne penzije se negativno odrazilo na korisnike socijalnog programa, koji su se opredelili za posebnu novčanu naknadu“, navode iz Ministarstva za rad, zapošljavanje boračka i socijalna pitanja.

Vlada je donela zaključak da se licima koja su u skladu odlukom utvrđena kao višak zaposlenih, a kojima je u momentu prestanka radnog odnosa i ostvarivanja prava na posebnu novčanu naknadu po tom programu do ispunjavanja prvog uslova za ostvarivanje prava na penziju u skladu sa tada važećim propisima o penzijskom i invalidskom osiguranju nedostajalo do pet godina i koja su do ostvarivanja prava na penziju ostvarila pravo na posebnu novčanu naknadu (Opcija 5), isplaćuje razlika između iznosa starosne penzije koju bi ostvarili primenom propisa o penzijskom i invalidskom osiguranju, koji je bio važeći u momentu ostvarivanja prava na posebnu novčanu naknadu i iznosa ostvarene prevremene starosne penzije.

„Takođe je stavom 2. navedenog zaključka utvrđeno da se ova razlika isplaćuje i licima koja su bila utvrđena kao višak zaposlenih, a kojima je u momentu prestanka radnog odnosa do ispunjavanja prvog uslova za ostvarivanje prava na penziju nedostajalo do dve godine i koja su do ostvarivanja prava na penziju ostvarila pravo na novčanu naknadu u skladu sa propisima o zapošljavanju (Opcija 3)“, objašnjavaju iz Ministarstva za rad.

Naime, ovim zaključkom je prevaziđen problem nastao za korisnike prevremene penzije koji su bili korisnici prava na posebnu novčanu naknadu (Opcija 5), odnosno korisnici novčane naknade (Opcija 3), a predloženim izmenama se ovaj problem trajno rešava.

Takođe, predložene izmene i dopune Zakona o penzijskom i invalidskom osiguranju odnose se na sledeće:

• Usklađivanje i preciziranje odredaba koje se odnose na utvrđivanje vanbračne zajednice

• Utvrđivanje visine prevremene penzije osiguranicima koji su pre početka primene Zakona o izmenama i dopunama zakona o penzijskom i invalidskom osiguranju („Službeni glasnik RSˮ broj 75/14), u skladu sa odlukom, bili korisnici prava na posebnu novčanu naknadu (Opcija 5), odnosno korisnici novčane naknade (Opcija 3).

• Dovođenje svih korisnika porodične penzije u ravnopravni položaj tako što se porodična penzija iza smrti osiguranika ne određuje od prevremene starosne penzije već od starosne ili invalidske penzije koja bi osiguraniku pripadala u času smrti

• Preciziranje načina obračuna visine starosne penzije za osiguranike iz člana 42. Zakona

• Rešavanje problema koji se javljaju sa isplaćenim iznosom penzije nakon smrti korisnika, u vezi sa poveriocima koji odbijaju da postupe po zahtevu Fonda za povraćaj iznosa obustave koji je uplaćen poveriocu nakon smrti korisnika prava.

• Dodatno uređivanje uslova za isplatu naknade pogrebnih troškova

• Izmene koje se odnose na postupak za utvrđivanje svojstva osiguranika koji Fondu omogućava da po službenoj dužnosti sačini prijavu na osiguranje, nezavisno od toga da li je obveznik podnošenja prijave može podneti

“U vezi sa predloženim izmenama i dopunama Zakona javna rasprava održava se u periodu od 12. marta do 2. aprila, nakon čega će se Nacrt zakona uputiti Vladi Srbije na razmatranje, a zatim sledi upućivanje u skupštinsku proceduru”, kažu za Biznis.rs iz Ministarstva za rad.