Nekontrolisano krčenje šuma dovodi do veće koncentracije ugljen-dioksida u atmosferi

Šume upijaju 29 odsto ugljen-dioksida koji čovečanstvo emituje na godišnjem nivou, a zahvaljujući tome temperature se ne povećavaju za više od 1,1 stepen na Celzijusovoj skali. Međutim, krčenje tropskih šuma značajno remeti ovaj proces, te dovodi do veće koncentracije ugljen-dioksida u atmosferi.

Binarni model – ugljenik ulazi, ugljenik izlazi – daje okvir za mnoge debate o upravljanju zemljištem u okviru različitih klimatskih politika. Kako se navodi u novoj studiji u časopisu Frontiers in Forests and Global Change, moguće da je proces previše jednostavan jer isključuje druge važne, a zanemarene komponente koje potencijalno mogu dovesti do efekta hlađenja globalne klime za 0,5 stepeni, što je monumentalna cifra, ako se uzme u obzir da je svaki 0,1 stepen bitan. Nekontrolisano krčenje šuma negativno utiče na čitav proces, piše Bloomberg.

„Šume nisu samo sunđeri za upijanje ugljenika. One, odnosno njihova fizička struktura stupa u interakciju sa atmosferom kako bi ohladila površinu planete“, kaže naučnica sa Univerziteta Virdžinija Debra Lorens (Deborah Lawrence), koja je ujedno i autor pomenute studije.

Drveće podiže toplotu sa tla u atmosferu koristeći sunčevu energiju, koja uzrokuje isparavanje vode. To je proces koji se naziva evapotranspiracija i koji predstavlja prirodnu klimatizaciju. Krošnja šume, takođe, pomaže da se toplota drži dalje od površine, gde se nalaze ljudi i ekosistemi. Što je vrh šume manje ravan, to je više vazdušnih kretanja i više toplote se podiže sa tla.

Pored toga, treba uzeti u obzir i albedo, odnosno refleksivnost površine planete. Na primer, arktički morski led odbija sunčevu svetlost pravo nazad u svemir. Tropske šume imaju nizak albedo, što znači da upijaju toplotu umesto da je reflektuju. Tom procesu se, donekle, suprotstavljaju hemikalije koje proizvodi drveće. Čestice aerosola (koje, recimo, sačinjavaju „dim“ Velikih zadimljenih planina) reflektuju sunčevu svetlost i pomažu da se formiraju oblaci visokog albeda.

Svi ovi procesi, dobro poznati decenijama ključni su za hlađenje prostora. Ono što nova studija predstavlja jeste globalni obračun o tome kako oni funkcionišu u skladu sa potencijalom šuma za skladištenje ugljenika na različitim geografskim širinama.

S obzirom na to da su tržišta za neutralizaciju ugljenika već pod sve većom kontrolom, novo otkriće da šume hlade planetu više nego što se mislilo čini još složenijim pitanje kako da se uzme u obzir njihov uticaj na klimu. A složeno je i pitanje i koliko bi to moglo da vredi na tržištu ugljenika.

Ono što je jasno, kaže Debra Lorens, jeste da je udeo tropskih šuma u procesu stabilizacije klime prilično potcenjen.