Kompenzacijsko utvrđivanje transfernih cena može se dvostruko oporezovati

Obaveza utvrđivanja efekata po osnovu transfernih cena u poređenju sa cenama po principu „van dohvata ruke“, u transakcijama sa povezanim licima, propisana je u Srbiji Zakonom o porezu na dobit pravnih lica.

Poreski obveznici koji imaju transakcije sa povezanim licima u obavezi su da uz poreski bilans dostave dokumentaciju u okviru koje se posebno prikazuje vrednost istih transakcija po cenama koje bi se ostvarile na tržištu da se nije radilo o povezanim licima (princip „van dohvata ruke“).

Poreski savetnici iz kompanije Mazars napominju da je, u slučaju da se obveznikova transferna cena po osnovu transakcije sa pojedinačnim povezanim licem razlikuje od cene te transakcije utvrđene primenom principa „van dohvata ruke“, on dužan da u poresku osnovicu uključi iznos pozitivne razlike između prihoda po osnovu transakcije po ceni utvrđenoj primenom principa „van dohvata ruke“ i prihoda po osnovu te transakcije po transfernoj ceni – ili iznos pozitivne razlike između rashoda po osnovu te transakcije i transakcije po ceni utvrđenoj primenom principa „van dohvata ruke“.

“U zaključku dokumentacije o transfernim cenama obveznik prvo utvrđuje iznos korekcije transfernih cena za svaku pojedinačnu transakciju sa pojedinačnim povezanim licem, odnosno za svaku vrstu transakcije sa pojedinačnim povezanim licem, a zatim sabiranjem iznosa korekcija utvrđuje ukupan iznos korekcije transfernih cena po osnovu transakcija sa pojedinačnim povezanim licem”, objašnjavaju poreski savetnici.

Poreski obveznik ima pravo da izvrši prebijanje pozitivnih i negativnih efekata transfernih cena sa pojedinačnim povezanim licem, i to i na prihodnoj i na rashodnoj strani.

Obračun korekcija radi se na središnju vrednost utvrđenog raspona, kada se transferna cena nalazi izvan utvrđenog raspona.

“Analize predstavljene u izveštaju moraju se ažurirati svake godine, kako bi bile zasnovane na poslednjim javno dostupnim podacima. Poreski obveznici su u obavezi da pripreme i dostave studiju o transfernim cenama svake fiskalne godine”, ističu naši sagovornici.

Srbija nije članica OECD-a, ali odredbe o transfernim cenama i zahtevi za dokumentacijom su generalno zasnovani na BEPS propisima, uključujući i OECD smernice. Ovde je svakako važno napomenuti da u Pravilniku o transfernim cenama postoje određene razlike u odnosu na OECD smernice (na primer, nije obavezna priprema master file-a).

Prema rečima naših sagovornika, pojam kompenzacijskog usklađenja odnosi se na situaciju kada poreski obveznik u poreske svrhe prijavljuje cenu koja je prema njegovom mišljenju cena nepristrasne transakcije, iako se ona razlikuje od cene stvarno zaračunate između povezanih društava.

“Kompenzacijsko usklađenje može biti posledica činjenice da u vreme definisanja transferne cene poreski obveznik nije imao na raspolaganju informacije o uporedivim nekontrolisanim transakcijama. Prema tome, kompenzacijsko usklađenje omogućava obvezniku da „ispravi” razliku između primarno zaračunate i cene za koju se smatra da je u skladu sa principom „van dohvata ruke”, u svrhe plaćanja adekvatnog iznosa poreza na dobit. Jedan od najznačajnijih rizika kod sprovođenja kompenzacijskog usklađenja je da ono može dovesti do dvostrukog oporezivanja (neslaganje dve poreske jurisdikcije oko sprovođenja usklađenja)”, naglašavaju poreski savetnici kompanije Mazars.