Plan za Ušće: Šta donosi „razrada lokacije“ čuvenog gradskog parka

Na potezu od ušća Save u Dunav do parkinga nekadašnjeg hotela Jugoslavija, na oko 92 hektara, planiraju se značajne promene – od izgradnje Muzeja umetnosti XXI veka, Prirodnjačkog muzeja i Akvarijuma, preko „provlačenja“ gondole, podizanja vidikovca i jarbola, do postavljanja reklamnog balona za EXPO 2027.

Sve to „spakovano“ je u dokument pod nazivom Urbanistički projekat parka Ušće, koji je trenutno na javnoj prezentaciji u zgradi Gradske uprave Grada Beograda, a danas ističe rok za predaju primedbi i sugestija na predložena rešenja.

Zato dajemo pregled najupečatljivijih projekata koje obuhvata ovaj Urbanistički plan koji je, kako stoji u dokumentaciji, izrađen na inicijativu Prirodnjačkog muzeja, a sa ciljem urbanističko-arhitektonske razrade lokacije parka Ušće i izgradnje planiranih sadržaja kao integralnog dela parka.

Urbanističko rešenje parka definisano je, inače, na osnovu prvonagrađenog rešenja na konkursu na kome je sredinom aprila 2024. godine studio MITarh dobio prvu nagradu. Predlog Urbanističkog projekta izradio je Urbanistički zavod Beograda.

To rešenje sada je pretočeno u predlog Urbanističkog projekta za potez od Brankovog mosta do parkinga u okviru kompleksa hotela Jugoslavija, kojim se proteže buduća Glavna aleja parka Ušće.

Prirodnjački muzej je na toj trasi planiran preko puta Palate Srbija i neposredno je naslonjen na Glavnu aleju sa njene jugozapadne strane. Pozicija Muzeja umetnosti XXI veka predviđena je u kontaktnoj zoni između Muzeja savremene umetnosti i Bulevara Nikole Tesle u zoni Glavne aleje, dok je na severozapadnom kraju Glavne aleje (ka nekadašnjem hotelu Jugoslavija) predviđena izgradnja Akvarijuma koji je delimično ukopan u tlo.

Napomenimo da će Park prijateljstva i Muzej savremene umetnosti zadržati svoje mesto i u novom „rasporedu“, kao i takozvani „kompleks posebne namene“, odnosno baza rečne flotile Vojske Srbije.

Predloženi urbanistički projekat, inače, obuhvata i takozvane stečene urbanističke obaveze, koje proizilaze iz Projekta detaljne regulacije (PDR) Parka prijateljstva. Tim projektom je, osim izgradnje Muzeja umetnosti XXI veka, Prirodnjačkog muzeja, Akvarijuma i vidikovca, predviđena lokacija za postavljanje jarbola sa zastavom Srbije u blizini ušća Save u Dunav.

Stečena obaveza je i rešenje za buduću gondolu, koje je preuzeto iz Plana detaljne regulacije za gondolu Kalemegdan – Ušće, gradske opštine Stari grad i Novi Beograd iz 2018. godine. U budžetu grada Beograda, inače, nije predviđen novac za postavljanje jarbola niti za izgradnju gondole u ovoj kao ni u 2026. godini, ali se zato planira 420 miliona dinara za gondolu u 2027. godini.

Koliko će u parku ostati zelenila?

S obzirom na transformaciju koja se planira i najavljene objekte u okviru budućeg izgleda parka Ušće, izdvajamo deo predloga Urbanističkog plana koji govori o uređenju zelenih i slobodnih površina.

Objekti Prirodnjačkog muzeja i Akvarijuma, prema idejnim rešenjima, poseduju ekstenzivne krovne vrtove na minimalno 30 centimetara zemljišnog supstrata, stoji u dokumentaciji. Ističe se i da su površine krovnih vrtova dostupne posetiocima i da predstavljaju deo parkovske površine.

Prostor neposredno oko planiranih objekata je integralni deo površine parka, naglašava se u tekstu predloga Urbanističkog plana.

„Nije predviđeno ograđivanje parka ili delova parka i formiranje prostora za igru pasa. U skladu sa uslovima, u zoni uticaja saobraćajnica (Bulevar Mihajla Pupina / Brankov most i Bulevar Nikole Tesle), u kojoj je vazduh konstantno zagađen, nije predviđena izgradnja i uređenje dečijih igrališta i rekreativnih terena. U regulaciji saobraćajnica formirana je trasa drvoreda, a na pozicijama gde zbog postojećih instalacija komunalne infrastrukture nije moguća sadnja, drvoredna stabla saditi u kasetama minimalnih dimenzija 80×80 centimetara„, stoji u dokumentaciji.

Takođe, napomenuto je da je neophodno da se postojeća stabla presade u neposredno okruženje prilikom realizacije rešenja Urbanističkog projekta.

Dodaje se, međutim, da se presađivane obavlja „u skladu sa tehničkim mogućnostima i dostupnom mehanizacijom“.

„Prilikom izvođenja objekata Prirodnjačkog muzeja i Akvarijuma, voditi računa o postojećoj vegetaciji u neposrednom okruženju, u cilju maksimalnog očuvanja postojećih stabala u kontaktnom području. Postojeća stabla koja se zadržavaju zaštititi prilikom gradnje objekata“, istaknuto je u predlogu Urbanističkog plana.

Postoji i deo koji se odnosi posebno na postavljanje panoramskog EXPO balona.

„Prilikom postavke privremenog sadržaja u parku – panoramskog balona, nije dozvoljeno uklanjanje postojećih zrelih odnegovanih stabala u njegovoj zoni. Mlade zdrave sadnice presaditi u okviru parka ili zelenih površina u neposrednom okruženju“, naglašeno je u Urbanističkom projektu.