Za sada bez rešenja za poljoprivredne penzionere u Srbiji

Predlog novog modela za rešavanje statusa poljoprivrednih penzionera još nije završen iako je trebalo da bude gotov krajem prošle godine.

„Država u saradnji sa Svetskom bankom radi na rešavanju problema u postojećem sistemu osiguranja i traži novi model koji će važiti za poljoprivredne penzionere“, navodi se u tekstu iz Nove ekonomije koji prenosi agencija Beta. To bi, kako je istaknuto, trebalo da bude rešenje višegodišnjeg problema sa obračunom poljoprivrednih penzija i nagomilanih dugova za doprinose koji se procenjuju na dve milijarde evra.

U fokusu eksperata je analiza postojećeg sistema, stanju dugova, a traži se i rešenje za njihovu naplatu ili otpis, rekli su u Ministarstvu poljoprivrede.

Dosadašnji i još uvek važeći model za utvrđivanje osnovice doprinosa za penzijsko-invalidsko osiguranje zasniva se na jednakom iznosu obaveza koje poljoprivrednici plaćaju godišnje, a dužina perioda uplata nema bitan uticaj na iznos penzije. Jednak iznos plaćali su poljoprivrednici koji imaju hektar obradive površine i oni koji imaju stotine hektara.

„Zbog toga se u praksi dešavalo da je veliki broj poljoprivrednika zaduživan iznosom koji nije mogao da plati imajući u vidu njegovu ekonomsku snagu“, kažu u ministarstvu. Istakli su da je „veliki broj poljoprivrednika prestao da plaća doprinose, što je posledica tog modela, pa se zbog toga penzijskom fondu iz budžeta prebacuje novac za isplatu poljoprivrednih penzija“.

Problem je u obračunu jer poljoprivredni penzioneri uplaćuju doprinose na minimalnu osnovicu, koja je veoma niska pa im je zbog toga i penzija koju primaju veoma niska. 

Za sada je poznato, kako su naveli u Ministarstvu poljoprivrede, da se „osnovna teza novog modela ogleda u tome da će osnovica za utvrđivanje doprinosa biti zasnovana na radu, odnosno na dohotku koji svaki poljoprivrednik ostvaruje, srazmerno površini poljoprivrednog gazdinstva i intenzitetu korišćenja poljoprivrednih resursa.

Na visinu penzije, kako su naveli, uticaće i dužina staža, odnosno broj godina u kojima se plaćaju doprinosi i na taj način će se definisati pravedniji model za plaćanje doprinosa.

„Rešavanje ovog problema je složeno imajući u vidu da pretežni deo naših poljoprivrednika nije u obavezi da vodi knjigovodstvene evidencije u vezi sa poslovanjem svojih gazdinstava i ostvarenim rezultatima u vezi sa njihovim poslovanjem“, rekli su u Ministarstvu poljoprivrede.

Prema podacima PIO fonda u avgustu ove godine ukupan broj poljoprivrednih penzionera iznosio je 154.719, dok je prosečna penzija iznosila svega 12.619 dinara.

Zastupnik Udruženja poljoprivrednika Ruma i urednik portala subvencije.rs Uglješa Trkulja rekao je da poljoprivredni penzioneri koji primaju penzije od 100 evra teško žive, a najteže stari ljudi koji za života nisu stekli neku imovinu da je daju u zakup ili ako niko ne brine o njima.

Kako se vrši obračun poljoprivrednih penzija u EU

U istraživanju „Penzijsko osiguranje poljoprivrednika“, iz 2010. godine ekonomiste Boška Mijatovića, navode se različiti primeri rešenja za penzije poljoprivrednika u Evropskoj uniji. „U više zemalja poljoprivrednici su uključeni u opšte šeme penzijskog osiguranja, zajedno sa ostalim kategorijama osiguranika, a pod jednakim uslovima, navodi se u toj studiji, piše Beta.

U Danskoj postoji socijalna penzija za sve građane koja se finansira iz budžeta, pa su i poljoprivrednici uključeni u nju, objavljeno je u tom istraživanju.

„U više drugih zemalja posebno je regulisano penzijsko osiguranje poljoprivrednika. U Mađarskoj i Rumuniji samostalni poljoprivrednici nisu uključeni u obavezno penzijsko osiguranje, već se osiguravaju dobrovoljno. U Velikoj Britaniji su poljoprivrednici obuhvaćeni obaveznim osiguranjem, ali je omogućeno da istupe iz ovog osiguranja ukoliko im je prihod ispod određenog iznosa. Ovo mirovanje osiguranja se kasnije ne računa u penzijski staž“, piše u studiji „Penzijsko osiguranje poljoprivrednika“.

U Nemačkoj je penzijsko osiguranje, takođe, obavezno za vlasnika i članove njegove porodice, a doprinosi se određuju na osnovu vrednosti imanja, navodi se u tom istraživanju.