ZiJinu treba više struje: U planu izgradnja novih dalekovoda od Đerdapa do Bora

Vlada Srbije usvojila je Uredbu o utvrđivanju Prostornog plana posebne namene za mrežu elektroenergetskih vodova na potezu od hidroelektrane Đerdap 1 i termoelektrane Drmno do rudnika u Boru i Majdanpeku.

Cilj je, kako je navedeno, obezbeđenje planskog osnova za izgradnju nove transformatorske stanice Bor 6 kao i izgradnja novih i rekonstrukcija postojećih dalekovoda, i to zato što prenosni sistemi u borskoj oblasti nisu u stanju da obezbede „potrebnu snagu“ za kineske rudarske kompanije Serbia ZiJin Cooper i Serbia ZiJin Mining.

„Prema urađenoj Studiji priključenja objekata kompanija Serbia ZiJin Cooper i Serbia ZiJin Mining na prenosni sistem Srbije iz aprila 2022. predviđeno je sedam novih visokonaponskih postrojenja za industrijske potrebe tih preduzeća uz neophodnu izgradnju i nove trafostanice Bor 6 preko koje bi se planirana postrojenja povezala na elektroprenosni sistem Srbije“, stoji u dokumentima koje je Vlada usvojila 20. decembra. Uredba je u Službenom glasniku objavljena 30. decembra.

Utvrđeno je, naime, da otvaranje novih rudarskih kopova i pratećih objekata ZiJina predviđa više od 150 MW „novog konzuma“ u regionu Bora.

„U cilju garantovanja pouzdanog napajanja ovih osetljivih potrošača električnom energijom, iziskuju se adekvatna ojačanja prenosnog sistema, a prva od pomenutih aktivnosti na predmetnom području odnosi se na izgradnju nove trafostanice Bor 6“, navedeno je u Prostornom planu koji je usvojen zajedno sa uredbom, i čiji deo je i Izveštaj o strateškoj proceni uticaja na životnu sredinu.

„Koncept razvoja sistema za povećanje prenosnih kapaciteta ZiJin“, inače, predviđa sprovođenje ukupno 23 projekta ili funkcionalne celine koji će se paralelno realizovati kroz izgradnju dalekovoda, obekata i trafostanice Bor 6, a potom i trafostanica Bor 7, 8 i 9.

Područje ovog Prostornog plana prostire se, inače, na delovima teritorija gradova Bor i Zaječar, kao i opština Negotin, Kučevo i Majdanpek, pa obuhvata 28 celih katastarskih opština u kojima je prema podacima popisa 2022. godine živelo oko 61.000 stanovnika, sa prosečnom gustinom naseljenosti od oko 50 stanovnika po kvadratnom kilometru.

Prema planu implementacije, ključni učesnici koji će direktno i neposredno sprovoditi ostvarivanje projekta izgradnje i daljeg razvoja sistema mreže objekata i dalekovoda su:

• ministarstvo nadležno za poslove prostornog planiranja, urbanizma i građevinarstva kroz kontrolu daljih aktivnosti na izradi tehničke dokumentacije, izdavanja informacije o lokaciji, lokacijskih uslova, dozvola i odobrenja, inspekcijski nadzor, kao i ocenjivanje potrebe za pristupanje izradi izmena i dopuna ovog prostornog plana;
• ministarstvo nadležno za poslove energetike, u saradnji sa nacionalnim operatorom sistema za prenos električne energije (Elektromreža Srbije AD) kroz pripremu odgovarajućih politika, strategija i programa razvoja elektroenergetskog sistema Republike Srbije i koordinaciju saradnje sa ostalim članicama Energetske zajednice
• Serbia Zijin Copper d.o.o. Bor u saradnji sa nadležnim institucijama i organima Republike Srbije u pogledu obezbeđivanja finansijskih, imovinsko-pravnih i tehničko-tehnoloških preduslova za realizaciju mreže objekata i dalekovoda;
• nadležna ministarstva sa odgovarajućim direkcijama i upravama za poslove poljoprivrede, šumarstva i vodoprivrede, saobraćaja, izgradnje objekata, zdravlja, zaštite životne sredine i dr.;
• jedinice lokalne samouprave (gradovi Bor i Zaječar, i opštine Kučevo, Majdanpek i Negotin) sa svojim upravama i službama, kroz kontrolu daljih aktivnosti na izradi planske i tehničke dokumentacije na lokalnom nivou, kontrolu upravnog postupka izdavanja potrebnih dozvola i odobrenja, inspekcijski nadzor, kontrolu izgradnje objekata i korišćenje površina u obuhvatu ovog prostornog plana

U Prostornom planu stoji i da je jedan od principa „zaštita prirodnih resursa, prirodnog i nepokretnog kulturnog nasleđa, i to adekvatnom zaštitom i održivim korišćenjem prirodnih resursa, posebno u pogledu očuvanja postojećih ekosistema, sprečavanju značajnijeg narušavanja razvojne valorizacije kulturnih, obrazovnih i turističko-rekreacione vrednosti u obuhvatu lokacija za planirane transformatorske stanice i koridora planiranih visokonaponskih vodova i njihovom neposrednom okruženju“.

Zaštićena područja prirode na ovom području su delovi Nacionalnog parka i Geoparka Đerdap, strogi rezervat prirode Mustafa i Felješana, zatim spomenici prirode Prerast Šuplja Stena, Tunelska pećina prerast u kanjonu Zamne i drugi.

„Koridori planiranih dalekovoda ne ugrožavaju prostorne celine zaštićenih prirodnih vrednosti“, piše u Prostornom planu.