Najmanje zarade i dalje preopterećene bez obzira na nove poreske olakšice

Do kraja ove godine očekuje nas izmena čitavog seta poreskih zakona, a među najavljenim promenama je i predlog da neoporezivi deo zarade umesto dosadašnjih 18.300 bude 19.300 dinara. Predlozi koje je Vlada Srbije usvojila na poslednjoj sednici i prosledila skupštini na odlučivanje trebalo bi da doprinesu borbi protiv sive ekonomije, kao i dodatnom stimulisanju zapošljavanja.

Iz udruženja Zaštitnik privrednika i preduzetnika Srbije (ZPPS) za Biznis.rs kažu da pozdravljaju povećanje neoporezivog dela zarade kao korak u dobrom pravcu, ali smatraju da to nije dovoljno da bi se smanjilo crno tržište rada.

“Mi se zalažemo da ceo minimalac bude neoporeziv, uz značajno smanjenje doprinosa (ne zadirući u pravo na zdravstvenu negu i osnovnu penziju) i povećanje neto iznosa, kako bi se povećao standard onih koji najviše rade, a najmanje zarađuju. To podrazumeva korenitu promenu poreskog sistema na pravedan, sveobuhvatan i transparentan način. Vrlo slično onome što je Crna Gora najavila po ugledu na uređene zemlje. Promena poreskog opterećenja (i opterećenja doprinosima) neće promeniti ništa značajno sa tačke gledišta preduzetnika i mikro privrednika, a ništa suštinski ne menja ni za zaposlene jer im se zarade i dalje opterećuju sa oko 60 odsto nameta, što bi mnogima bilo razumljivije kad bi se plate isplaćivale u bruto iznosu, pa onda svako plaćao svoje poreze i doprinose”, ocenjuju naši sagovornici.

Takođe, jedan od predloga je da se uvede oslobođenje od plaćanja 70 odsto obračunatog i obustavljenog poreza iz zarade novozaposlenog, za zaradu isplaćenu zaključno sa 31. decembrom 2024. godine.

Poreski savetnik Aleksandar Vasić za naš portal kaže da se predlog odnosi pre svega na uvođenje novih poreskih olakšica za poslodavca koji zasnuje radni odnos sa novozaposlenim licem.

“Novozaposlenim licem se smatra lice koje nije bilo zaposleno, niti preduzetnik u periodu od 1. januara 2019. do 28. februara 2022. godine, a koje zasnuje radni odnos sa poslodavcem u periodu od 1. marta do 31. decembra 2022. godine. Ovim poreskim olakšicama predviđeno je da se poslodavac oslobađa plaćanja 70 odsto poreza i 100 procenata doprinosa na teret novozaposlenog lica do kraja 2024. godine”, objašnjava Vasić.

Izmena zakona podrazumeva i produženje perioda primene postojećih poreskih olakšica za nova zapošljavanja u vidu prava na povraćaj dela plaćenog poreza po osnovu zarade novozaposlenog lica u procentu od 65 do 75 odsto, sa 31. decembra 2021. na 31. decembar 2022. godine.

Pravo na korišćenje već postojećih poreskih olakšica, koje su u primeni od 2014. godine i koje su prema dosadašnjim propisima mogle da se koriste do kraja ove godine, produžava se za još godinu dana. Ove olakšice se u kontinuitetu produžavaju od 2016. godine kada je istekao prvi utvrđeni rok.

“Ako predložene izmene zakona budu usvojene poslodavci će moći da koristi veliki broj poreskih olakšica, u zavisnosti od toga da li su i u kom periodu povećali broj zaposlenih, da li zasnivanju radni odnos sa licima koja se mogu svrstati u kategoriju tzv „kvalifikovanih zaposlenih“ ili su osobe sa invaliditetom, ili obavljaju inovacione delatnosti, istraživanje i razvoj”, navodi Vasić.

On dodaje da već dugi niz godina država vodi aktivnu politiku poreskih podsticaja za firme koje zapošljavaju nove radnike.

“Postojanje poreskih olakšica daje značajan podsticaj poslodavcima u pogledu smanjenja troškova i mogućnosti da uz manje troškove razvijaju svoje poslovanje. Produženje roka za korišćenje postojećih poreskih olakšica, kao i uvođenje novih, poseban značaj ima u ovom periodu kada su firme pogođene poremećajima na tržištu izazvanim pandemijom. S druge strane, postojanje velikog broja različitih poreskih olakšica administrativno opterećuje i privredu i državu, pa bi bilo dobro razmišljati o objedinjavanjima sličnih podsticaja i o pojednostavljenjima u pogledu ostvarivanja i administriranja poreskih podsticaja”, zaključuje poreski savetnik Aleksandar Vasić.

Privrednici smatraju da navedene olakšice imaju ograničenog smisla u cilju povećanja broja zaposlenih, ali istovremeno predstavljaju diskriminaciju prema prethodno zaposlenim osobama koje postaju „kažnjene“ za to što nisu bile na birou i što su radile i pre navedenih olakšica.

“Tu može doći i do razlike u visini zarade za isti posao, jer u prvom slučaju postoji mogućnost veće zarade zbog manjih nameta, dok u drugom slučaju ta mogućnost ne postoji, iako bi ukupan iznos bruto isplate bio jednak. Zbog toga smatramo da je potrebno da važe ista pravila za sve koja podrazumevaju racionalna i progresivna opterećenja u skladu sa visinom prihoda”, navode iz udruženja Zaštitnik privrednika i preduzetnika Srbije.

Naši sagovornici ocenjuju da je za bolje poslovanje potreban „uređen sistem koji predstavlja servis poreskim obveznicima, jednaki uslovi za sve umesto favorizovanja stranih investicija i „investicija“, sprečavanje zloupotreba budžetskog novca i procesuiranje aktera takvih afera, smanjenje nameta na male biznise koji se pojavljuju u vidu parafiskala kao što je „eko“ taksa koja nije namenjena ekologiji, naplata natpisa na privatnoj svojini koja se meri desetinama hiljada dinara, prinudna članarina PKS i mnogi drugi“.

“Potreban je pravedan poreski sistem i sistem doprinosa koji će uskladiti modele poslovanja i promena kaznene regulative koja trenutno krši princip srazmernosti i ne uzima u obzir ekonomsku moć subjekta. Tako će se postići smanjenje crnog tržišta i fer privredni ambijent u kojem domaće preduzetništvo može da se razvija”, zaključuju iz Udruženja ZPPS.