Skupštine stanara koje ostvaruju prihod postaju poreski obveznici

Zakon o računovodstvu donet tokom 2014. godine jasno je definisao status stambenih zgrada – stambene zgrade nisu obveznici Zakona o računovodstvu. Samim tim, moglo bi se pogrešno zaključiti da nijedna stambena zgrada nije obavezna da vodi knjigovodstvo, izrađuje završni račun i obavlja druge poslove propisane ovim Zakonom.

Međutim, ova odredba prouzrokovala je više pitanja nego razrešenja u materiji rada skupštine stanara, jer Zakon o računovodstvu nije jedini koji uređuje obaveze skupštine stanara iz oblasti finansija i poreza. Tu je takođe i Zakon o porezu na dobit.

Zakon o porezu na dobit razlikuje preduzeća i nedobitne organizacije. Skupštine stanara, s obzirom da se osnivaju radi održavanja stambene zgrade, a ne radi ostvarenja profita, spadaju u drugu kategoriju.

Stambene zajednice nisu obveznici Zakona o računovodstvu, u skladu sa članom 4. ovog Zakona. To znači da nisu dužne da vode poslovne knjige i sastavljaju i predaju godišnje bilanse na kraju poslovne godine onako kako to ovaj Zakon predviđa. Ipak, vođenje poslovnih knjiga može da se organizuje za druge potrebe – izveštavanje skupštine stanara o troškovima i prihodima (interne potrebe) ili evidentiranje transakcija radi izrade poreskog bilansa i obračuna poreza na dobit (potrebe državnih institucija).

“Naime, Zakon o porezu na dobit nameće određenim stambenim zajednicima obavezu da predaju izveštaj koji se naziva poreski bilans. Prvi korak u izradi poreskog bilansa je preuzimanje dobitka odnosno gubitka iz bilansa uspeha. Bilans uspeha je izveštaj koji se sastavlja na osnovu proknjiženih promena u poslovnim knjigama. Time se, posredno, vraćamo na početak – vođenje poslovnih knjiga nije obaveza, ali je ponekad potrebno u određenom obliku”, kaže za Biznis.rs Marija Đorđić iz knjigovodstvene agencije “Experta”.

Zakonom o porezu na dobit organizacije koje nisu osnovane radi ostvarivanja dobiti nazivaju se nedobitnim organizacijama. Kako su skupštine stanara formirane da bi brinule o tekućem i investicionom održavanju stambenih zgrada, one spadaju u ovu kategoriju. Samo nedobitne organizacije koje ostvaruju prihode sa tržišta su obveznici poreza na dobit.

Skupštine stanara mogu biti poreski obveznici, ukoliko ostvaruju prihode sa tržišta.

“Prihodi sa tržišta su najčešće zakupnine koje skupštine stanara ostvaruju kada iznajmljuju oglasni prostor ili poslovni prostor firmama, pojedincima ili organizacijama. Ukoliko stambena zajednica izda zajedničku prostoriju lokalnoj krojačici ili prostor u liftu za oglašavanje marketinškoj agenciji, ona ostvaruje prihode sa tržišta i postaje poreski obveznik”, objašnjava Đorđić.

Naša sagovornica dodaje da skupština stanara koja ne ostvaruje prihode sa tržišta nije poreski obveznik i da uplate stanara u zajednički fond ne predstavljaju prihode sa tržišta. Stambena zajednica koja se finansira isključivo od uplata stanara nije obveznik poreza na dobit.

Međutim, postoje slučajevi gde skupštine stanara ostvaruju prihod i na taj način postaju poreski obveznici.

“Skupštine stanara koje izdaju lokale u zajedničkom vlasništvu su poreski obveznici. Priča se dodatno komplikuje time što neće svi poreski obveznici platiti porez na dobit. Naime, skupštine stanara koje ostvare dobit, odnosno razliku između prihoda od zakupnina i tekućih troškova manju od 400.000 dinara godišnje, a koje uz to ne isplaćuju dobit niti imovinu fizičkim licima, oslobođene su poreza na dobit. Dakle, ove zajednice neće platiti porez iako su imale prihode sa tržišta i jesu poreski obveznici”, navodi Đorđić.

Skupštine stanara koje ostvare razliku prihoda i rashoda veću od 400.000 dinara moraće i da plate porez na dobit.

Na primer, skupština stanara koja naplaćuje naknadu za isticanje reklame neke firme na fasadi zgrade od 1.000.000 dinara godišnje, a tokom iste godine potroši oko 300.000 dinara na ime svih troškova održavanja, moraće da plati porez na dobit.