Kako se obračunava godišnji porez na dohodak građana?

Poreska uprava je primila ukupno 34.753 prijave za utvrđivanje godišnjeg poreza na dohodak građana za 2021. godinu. Obavezu prijavljivanja godišnjeg poreza na dohodak imali su građani koji su u prošloj godini ostvarili dohodak veći od 3,2 miliona dinara, odnosno veći od trostruke prosečne godišnje zarade po zaposlenom.

“Godišnji porez na dohodak građana plaćaju građani koji su u 2021. godini ostvarili oporeziv prihod u iznosu većem od 3.268.224 dinara. Ovaj porez je po svojoj suštini takozvani sintetički porez, oporezuje ukupan prihod poreskog obveznika u toku godine iz svih izvora i zastupljen je u većini savremenih poreskih sistema u svetu. Rezidenti Srbije sabiraju sve prihode ostvarene u godini bez obzira da li su ih ostvarili u zemlji ili inostranstvu. Stranci koji ostvaruju prihode u Srbiji, takođe su obveznici plaćanja ovog poreza, ali samo za prihode koji se oporezuju, a koje su ostvarili u Srbiji”, kaže za naš portal Aleksandar Vasić, poreski savetnik i član UO Udruženja poreskih savetnika Srbije.

Godišnjim porezom, prema njegovim rečima, ne oporezuju se pojedine vrste prihode, a to su pre svega prihodi od dividendi koje ostvaruju vlasnici firmi po osnovu učešća u dobiti, prihodi od igara na sreću, prihodi od osiguranja lica i još neke vrste prihoda.

Na pitanje kako se obračunava porez na dohodak građana i od čega zavisi njegov iznos, Vasić kaže da se porez obračunava tako što se sabiraju sve osnovice za oporezivanje onih prihoda koji u skladu sa našim zakonom ulaze u oporezivanje godišnjim porezom. To su zarade, oporezivi prihodi od samostalne delatnosti, prihodi od autorskih i srodnih prava kao i prava industrijske svojine, prihodi od izdavanja nepokretnosti i pokretnih stvari, prihodi sportista i sportskih stručnjaka, prihodi od ugostiteljske delatnosti u domaćoj radinosti i seoskom turizmu, kao takozvani drugi prihodi poput ugovora o delu i slično.

“Od ukupnog zbira svih oporezivih prihoda umanjuju se ukupno plaćeni porez i doprinosi na te prihode. Ovim umanjenjem se dolazi do takozvanog neto prihoda koji je predmet oporezivanja. Zbog specifičnosti načina obračuna poreza za pojedine vrste prihoda za koje se pri samom obračunu poreza koje se plaća pri isplati priznaju normirani troškovi ovaj iznos se neće uvek pokalapati sa stvarnim neto iznosom koji je obveznik dobio”, podvlači naš sagovornik.

Kako objašnjava, nakon utvrđivanja ukupnog dohotka za oporezivanje, zakonom je predviđeno da se od njega oduzima neoporeziv iznos čime se dolazi do oporezivog prihoda od koga se dalje ponovo oduzimaju takozvani lični odbici i to iznos od 435.763 dinara za poreskog obveznika i po 163.411 dinara za svakog izdržavanog člana porodice.

“Ukupna umanjenja po osnovu ličnih odbitaka ne mogu da budu veća od 50 odsto utvrđenog dohotka za oporezivanje. Razlika između utvrđenog zbira prihoda umanjenog za plaćene poreze i doprinose i ličnih odbitka predstavlja dohodak za oporezivanje. Utvrđen dohodak se oporezuje sa 10 odnosno 15 odsto. Dohodak do 6.536.448 dinara se oporezuje po stopi od 10 odsto, a dohodak preko tog iznosa stopom od 15 odsto. Ovim progresivnim stopama se postiže veće oporezivanje lica koja imaju veći prihod”, ističe poreski savetnik Aleksandar Vasić.