Otežan platni promet srpskih preduzeća sa Rusijom

Ovih dana srpska preduzeća se dovijaju kako da plate uvezenu ili naplate isporučenu robu, i to je jedan od najvećih problema firmi koje posluju sa Rusijom.

Kako piše Danas, a prenosi Beta, izbacivanjem nekih ruskih banaka iz SWIFT – međunarodnog sistema za plaćanja, blokadama međunarodnih kartičnih sistema i drugim finansijskim sankcijama zavladala je neizvesnost kod menadžera preduzeća kako naplatiti robu.

Za sada, to je moguće preko banaka koje nisu sankcionisane i ukoliko plaćanja nisu prema ili od preduzeća u vlasništvu lica koja se nalaze pod sankcijama. Moguće je naplatiti robu koja nije pod sankcijama, a to su delovi za avio-industriju, proizvodi visoke tehnologije, proizvodi vojne namene.

U Narodnoj banci Srbije na upit „Danasa“ dobili su odgovor na koji način preduzeća ostvaruju platni promet sa ruskim kompanijama u uslovima sankcija prema bankarskom sektoru Rusije.

„Imajući u vidu da su pojedine ruske banke isključene iz sistema međunarodnih plaćanja SWIFT, domaće kompanije koje obavljaju spoljnotrgovinsku razmenu sa ovom zemljom plaćanje i naplatu po tom osnovu mogu da ostvaruju i preko trećih zemalja“, naveli su u NBS.

Kako je objašnjeno, devizni propisi omogućavaju da domaće kompanije izvrše naplatu, odnosno plaćanje i drugoj kompaniji u inostranstvu, umesto kompaniji kojoj duguju, odnosno od koje potražuju po poslovima koji su dozvoljeni ovim propisima. Navedene transakcije domaće kompanije mogu da izvrše na osnovu ugovora zaključenog između svih učesnika u poslu ili izjave da su obavešteni o izvršenom prenosu potraživanja, odnosno da su saglasni sa prenosom dugovanja.

Propisi dozvoljavaju da domaće kompanije za vreme trajanja rusko-ukrajinske krize i promena u finansijskim tokovima sa ovom zemljom plaćaju za uvoz robe iz Rusije, odnosno da primaju uplate po osnovu izvoza u ovu zemlju preko kompanija koje posluju u nekoj od trećih zemalja koje nisu pogođene sankcijama Evropske unije.

„U tom slučaju, domaće kompanije su obavezne da banci preko koje vrše ove transakcije dostave izjavu da su obaveštene o prenosu potraživanja, odnosno da su saglasne sa prenosom dugovanja između njihovih partnera u Ruskoj Federaciji i kompanija iz trećih zemalja ili trojni ugovor koji bi bio zaključen između svih učesnika u predmetnom poslu“, kažu u centralnoj banci.

Moguće je i prebijanje potraživanja i dugovanja po osnovu trgovine sa kompanijama iz Rusije, po osnovu Uredbe o načinu prebijanja dugovanja i potraživanja po osnovu realizovanog spoljnotrgovinskog prometa robe i usluga.

Sankcije su znatno otežale bankarima posao, ali transakcije od i prema Rusiji i dalje funkcionišu. U Udruženju banaka Srbije ističu da banke postupaju oprezno, pružaju svojim klijentima sve poznate i trenutno aktuelne informacije o sankcijama prema Rusiji kako bi izbegli neželjene situacije.

„Određene transakcije se dodatno proveravaju prema trenutno važećim sankcijama u smislu da li roba ili usluga ili neka od involviranih strana (ruski partner, njegov stvarni vlasnik ili banka) potpadaju pod važeće sankcije kako bi rizik od izvšrenja neprihvatljive transakcije u tom smislu bio sveden na minimum, to je u interesu i naših klijenata i poslovnih banaka u Srbiji, korespondentskih banaka, ali i partnera iz Rusije“, istakli su u Udruženju banaka.

Kako su dodali, prema oceni banaka može se reći da su prvi dani dobro prošli, da su oprezno postupanje i dodatne kontrole dale rezultata i da nije bilo većih problema oko izvršenja naloga, osim što je bilo više posla za bankare i to su neki nalozi platnog prometa u oba smera ili sporije od uobičajenog.

Biznismen Toplica Spasojević, vlasnik kompanije ITM, koja posluje sa ruskim kompanijama, rekao je za za ovaj dnevni list da su ga ruski partneri zamolili da sačeka s uplatama dok ne promene banku.

„Plaćanje funkcionišu, samo moramo da sačekamo malo dok otvore račun u banci koja nije pod sankcijama. Malo je problem i sa transportom robe. Sada ide preko Poljske i Belorusije, što ga malo usporava i poskupljuje, ali i plaćanja i roba i dalje cirkulišu“, kazao je Spasojević.

Ruske banke koje su isključene iz SWIFT-a su VTB, Bank Otkritie, Novikombank, Promsvjabank, Banka Rusije, Sovcombank i VEB.

Najveća ruska banka Sberbanka, kao i Gazprombanka, nisu pod ovim sankcijama jer se preko njih plaćaju nafta i prirodni gas koje EU i dalje kupuje od Rusije.