Gastarbajteri u prvih pet meseci poslali 27 odsto više para u odnosu na prošlu godinu

Pod uticajem korona krize u Srbiju je tokom 2020. i početkom 2021. godine stiglo manje novca iz dijaspore, nego što je to bilo u godinama pre pandemije. Prema poslednjim raspoloživim platnobilansnim podacima Narodne banke Srbije, ukupan priliv po osnovu doznaka (ličnih transfera) u periodu januar – maj 2021. godine iznosio je 1.332,1 miliona evra, što predstavlja rast od 26,8 odsto u odnosu na isti period 2020. godine.

“U odnosu na prvih pet meseci pretpandemijske 2019. godine, priliv doznaka je u istom periodu 2021. godine manji za 3,4 odsto, tako da možemo da očekujemo da se uskoro vrati na pretkrizni nivo. To je u skladu sa ekonomskim oporavkom u zemljama u kojima radi najveći broj ljudi iz naše zemlje”, kažu za Biznis.rs iz Narodne banke Srbije (NBS).

Uticaj pandemije na kretanja doznaka bio je dvojak. Pre svega, pad bruto domaćeg proizvoda u zemljama iz kojih se šalju doznake uticao je na smanjenje raspoloživih sredstava koje ljudi mogu da izdvoje i pošalju u matične zemlje. Dodatno, i same mere ograničavanja kretanja u cilju suzbijanja širenja virusa otežavale su prenos dela doznaka koji se ne obavlja putem zvaničnih kanala (deo doznaka koje dijaspora donosi u gotovini).

Smanjenje priliva doznaka zabeleženo je u gotovo svih zemljama, a najveći pad bio je od tradicionalno najvećih pošiljalaca – Nemačke, Švajcarske, Italije, Francuske i Austrije.

“Uprkos smanjenoj mobilnosti ljudi i ekonomskoj aktivnosti u zemljama u kojima se nalazi najveći deo naše dijaspore, u našem slučaju došlo je do relativno brzog oporavka priliva po osnovu doznaka koji se može pripisati i unapređenju platnog sistema sprovedenog u poslednjih nekoliko godina. Podsećamo da je Narodna banka Srbije uvela brojna inovativna rešenja i instant plaćanja koja su olakšala prekogranične transfere, što je uticalo na povećanje učešća doznaka koje u Srbiju ulaze formalnim kanalima, odnosno preko računa banaka i operatera brzog transfera novca”, objašnjavaju iz NBS.

Tokom 2020. godine više od 70 procenata priliva doznaka došao je zvaničnim kanalima, a ovaj trend je nastavljen i tokom prvih pet meseci 2021. godine kada je oko 76 odsto doznaka u Srbiju došlo na taj način.

Inače, Narodna banka Srbije koristi metodologiju platnog bilansa Međunarodnog monetarnog fonda (BPM6), prema kojoj su doznake obuhvaćene kroz stavku koja se naziva lični transferi i koja obuhvata: doznake radnika, penzije i druga socijalna primanja, kao i pomoći i poklone iz inostranstva, upućene fizičkim licima rezidentima Srbije.

Najpopularnije opcije za slanje novca su uplata u banci putem računa za međunarodne platne transakcije, slanje novca putem Western Union-a, i opcija plaćanja preko elektronskog novčanika (e-wallet).