SVE VEĆA POTRAŽNJA ZA ORGANSKIM PROIZVODIMA Evo kako dobiti oznaku „Organic“ u Srbiji

U Srbiji je 7.000 organskih proizvođača hrane. Organska proizvodnja u 2019. godini odvijala se na ukupnoj površini od 21.265 hektara, što je za 10,44 odsto više u odnosu na površinu u 2018. godini, kaže za Biznis.rs Branislav Raketić, šef Odseka za označavanje hrane, šeme kvaliteta i organsku proizvodnju Ministarstva poljoporivrede, šumarstva i vodoprivrede.

„Od ukupne obradive površine u 2019. godini, najzastupljenije su bile voćarska proizvodnja sa 33,45 odsto, proizvodnja žitarica sa 30,08 i proizvodnja industrijskog bilja sa 13,98 odsto. Od voćarske proizvodnje najzastupljenija je bila proizvodnja organske maline, čija se proizvodnja odvijala na 2.034 hektara i i jabuke, koja je gajena na 909 hektara. Od žitarica najzastupljenije su bile pšenica i kukuruz, dok su od industrijskog bilja najzastupljeniji bili suncokret i soja“, navodi Raketić.

Veliki lanci supermarketa EU vape za organskim proizvodima

Za srpske izvoznike, najznačajnije je tržište EU koje i pored značajne sopstvene proizvodnje i dalje pokazuje potrebu za uvozom organskih proizvoda, objašnjava naš sagovornik.

„Uprkos finansijskoj krizi tržište organskih proizvoda u EU beleži kontinuirani rast. Veliki lanci supermarketa u većini evropskih zemalja nastavljaju da razvijaju i povećavaju ponudu organskih proizvoda što utiče i na veću potražnju za organskim proizvodima“, navodi on.

Prema njegovim rečima, s obzirom da je reč o vrlo zahtevnoj proizvodnji sa mnogo ograničenja i zabrana, neophodna je edukacija proizvođača, naročito proizvođača koji tek nameravaju da se uključe u ovaj sektor poljoprivredne proizvodnje.

„Razvoju domaćeg tržišta doprinelo bi udruživanje dobavljača i proizvođača u proizvođačke i trgovačke asocijacije čime bi se obezbedila dovoljna količina organskih proizvoda za trgovačke lance, restorane i servise dostave hrane“, ističe Raketić.

Kako se postaje organski proizvođač

Organski proizvod u Srbiji obeležava se istoimenom oznakom „Organski proizvod”, nacionalnim znakom i kodom ovlašćene kontrolne organizacije koja je izvršila sertifikaciju tog proizvoda.

Postupak uključivanja proizvođača u organsku proizvodnju pokreće se prijavom proizvođača ovlašćenoj kontrolnoj organizaciji, koju određuje nadležno ministarstvo. Na osnovu prijave, proizvođač i ovlašćena kontrolna organizacija zaključuju ugovor o vršenju kontrole i sertifikacije u organskoj proizvodnji.

„Od dana zaključenja ugovora, proizvođaču počinje period konverzije, odnosno vremenski period potreban za prelazak sa konvencionalne proizvodnje na organsku proizvodnju u toku kojeg je u obavezi da svoju proizvodnju obavlja u skladu sa propisima za organsku proizvodnju“, napominje naš sagovornik.

Prema njegovim rečima, ako se prilikom kontrole uoči da postoje određene nepravilnosti u načinu obavljanja proizvodnje organskih proizvoda, ovlašćena kontrolna organizacija može proizvođaču da odredi korektivne mere u cilju usklađivanja proizvodnje.

„Ovlašćena kontrolna organizacija dužna je da najmanje jednom godišnje izvrši punu fizičku kontrolu i kontrolu dokumentacije proizvođača. Na osnovu izveštaja o izvršenim kontrolama i nakon završenog perioda konverzije, koji u zavisnosti od proizvodnje može biti od jedne do tri godine, ovlašćena kontrolna organizacija izdaje sertifikat da je proizvod organski“, objašnjava Raketić.

Podsticaji za organske proizvođače veći za 400 odsto

U cilju unapređenja ovog sektora poljoprivredne proizvodnje Ministarstvo poljoprivrede je pripremilo poseban set podsticajnih mera namenjen proizvođačima koji su uključeni u organsku proizvodnju, objašnjava Raketić.

„Ovi podsticaji namenjeni su proizvođačima čija je proizvodnja u periodu konverzije, proizvođačima kojima je završen period konverzije i nalaze se u postupku izdavanja sertifikata i proizvođačima koji imaju sertifikovanu organsku biljnu ili stočarsku proizvodnju. Podsticaji za organsku biljnu proizvodnju su u 2020. godini za 400 odsto veći u odnosu na iznos podsticaja u konvencionalnoj proizvodnji i iznose 26.000 dinara po hektaru, dok su podsticaji za organsku stočarsku proizvodnju veći za 40 odsto“, ističe Raketić.

S obzirom da proizvođači organskih proizvoda imaju i dodatne troškove prema ovlašćenim kontrolnim organizacijama koje prate i kontrolišu njihovu proizvodnju, još jedna od mera kojom nadležno ministarstvo godinama podstiče ovu proizvodnju jeste i refundiranje dela troškova kontrole i sertifikacije.

„Za 2020. godinu procenat refundiranja ovih troškova iznosi 50 odsto od realizovane investicije, odnosno 65 odsto u područijima sa otežanim uslovima rada u poljoprivredi“, navodi Raketić.