Rusija svetski rekorder u sankcijama, embargo iz 1992. prepolovio industriju SR Jugoslavije

Rusija je zemlja protiv koje je uvedeno najviše sankcija ikada. Trenutno je na snazi 18.772 sankcija ruskim pojedincima i preduzećima, što je šest puta više nego pre početka rata u Ukrajini. Na već važeće zapadne sankcije zbog aneksije Krima 2014. godine, od februara 2022. godine dodato je 16.077 novih sankcija, prema podaciima američke IT kompanije Castellum.

U broju sankcija protiv Rusije prednjače SAD sa 3.551 restrikcijom, dok ih slede Kanada, Švajcarska i Velika Britanija. Većina tih sankcija usmerena je na pojedince (11.462), dok poslovni entiteti trpe 4.344 mere, brodovi 169, a avioni 102. Ove brojke ne uključuju sankcije poput opšteg trgovinskog embarga na gas ili naftu.

Pored sankcija koje su uvele države i upravljačka tela, više od 1.000 kompanija povuklo se sa ruskog tržišta, prema istraživanju Škole za menadžment američkog Univerziteta Jejl. Među kompanijama koje su napustile Rusiju su Adidas, Google, Disney, Exxon i Volkswagen.

Pre rata u Ukrajini, Iran je bio daleko najviše sankcionisana država u istoriji sa 3.616 aktivnih sankcija koje su uvele SAD, Velika Britanija, zemlje Evropske unije, Australija, Kanada, Indija i Izrael. Odnosi Zapada, pre svih SAD, sa Teheranom bili su posebno napeti zbog iranskog nuklearnog programa, kao i zbog neprijateljskog stava prema Izraelu.

Većina sankcija koje su uvedene Siriji, koja je treća na listi sankcionisanih zemalja proizašlo je iz događaja u vezi sa sirijskim građanskim ratom koji počeo 2011. godine, prenosi Statista. Nakon građanskih nemira tokom Arapskog proleća, sukobi između snaga Bašara el Asada i koalicije domaćih i stranih boraca doveli su do humanitarne krize i raseljavanja više od polovine od 22 miliona stanovnika ove zemlje.

Izvor: Castellum

Na četvrtom mestu je Severna Koreja protiv koje je uvedeno 2.171 mera sankcija. Prve sankcije protiv ove zemlje datiraju od pedesetih godina, a uvele su ih SAD zbog rata u Koreji. Sankcije su u međuvremenu pooštravane, a UN su donele nekoliko rezolucija i više paketa sankcija protiv Severne Koreje zbog nuklearnih proba. Pored zapadnih zemalja i njihovih saveznika u Aziji, u skladu sa odlukama UN sankcije protiv Severne Koreje uvele su i Kina i Rusija.

Sledeće na listi su Belorusija, Mjanmar i Venecuela, a na listi nema Kube, koju su američke sankcije zamrzle u vremenu. Američka blokada Kube počela je šezdesetih godina, a prema izveštaju koji je Havana podnela UN-u 2020. godine, embargo je koštao Kubu 144 milijarde dolara. Podaci pokazuju da trgovina između SAD i Kube tokom pedesetih godina bila na višem nivou nego u 21. veku.

Najsveobuhvatnije sankcije UN protiv SR Jugoslavije 1992. godine

Rezolucija 757 Saveta bezbednosti UN u maju 1992. godine označila je najsveobuhvatniji set mera koje su UN ikada primenile. Bile su to sankcije protiv SR Jugoslavije.

Okosnica ovih sankcija bio je gotovo potpuni trgovinski embargo, zajedno sa zabranom transfera sredstava iz Jugoslavije i u nju, prekidom vazdušnog saobraćaja i obustavom svake zvanično sponzorisane naučne i tehničke saradnje i kulturne razmene.

Rezolucija je takođe zahtevala od članica UN-a da smanje broj zaposlenih u jugoslovenskim diplomatskim i konzularnim predstavništvima i zabranila je jugoslovenskim sportskim timovima da se takmiče na međunarodnim takmičenjima.

Sankcije su do 1995. godine (kada su suspendovane) doprinele značajnom ekonomskom padu zemlje, čija je industrijska proizvodnja smanjena za najmanje 50 odsto u odnosu na 1991. godinu, prema podacima američkog Stejt departmenta.

U martu 1998. godine Savet bezbednosti UN doneo je Rezoluciju 1160, uvodeći embargo na oružje SR Jugoslaviji. Nakon ovih mera Evropska unija zabranila je avio-kompaniji JAT da leti u članice EU i zamrznula sredstva jugoslovenske vlade u zemljama članicama EU. Letovi JAT-a u EU obnovljeni su 9. oktobra 2000. godine.