Globalno tržište obveznica vredi 133 biliona dolara

Zaključno sa septembrom 2022. godine globalno tržište obveznica vredelo je 133 biliona dolara. Gledano samo u poslednjih 40 godina, vrednost tržišta ovih dužničkih hartija od vrednosti porasla je sedam puta. Rast je podstaknut prodajom državnih i korporativnih dugova u velikim ekonomijama i tržištima u razvoju. Tokom poslednje tri godine, kinesko tržište obveznica raslo je stopom od čak 13 odsto godišnje.

Ovo su zaključci najnovijeg izveštaja Banke za međunarodna poravnanja (Bank for International Settlements – BIS), sa obrađenim statističkim podacima na kraju trećeg kvartala prošle godine.

Sjedinjene Američke Države imaju najveće pojedinačno tržište obveznica na svetu, procenjeno na više od 51,3 biliona dolara. To je otprilike 39 odsto ukupnog svetskog rezultata.

Državne obveznice činile su većinu američkog tržišta duga, sa preko 26 biliona dolara u neotplaćenim hartijama od vrednosti. Savezna vlada je 2022. platila 534 milijarde dolara kamate na ovaj dug.

Kina je druga, sa 16 odsto ukupnog svetskog tržišta i 20,9 biliona dolara. Domaće komercijalne banke drže najveći deo njenih obveznica, dok je strano vlasništvo i dalje na prilično niskom nivou. Strano interesovanje za kineske obveznice usporilo je dodatno 2022. godine zbog geopolitičkih tenzija u Ukrajini i nešto nižih prinosa.

Na trećem mestu globalne liste je Japan sa 11 biliona dolara i osam odsto u globalnom udelu.

Zanimljivo je da je na četvrtoj poziciji, a prvoj kada je reč o evropskim zemljama – Francuska, sa sabranih 4,4 biliona dolara korporativnih i državnih dugova plasiranih kroz obveznice. Francuska je ispred Velike Britanije na petom mestu za nekih 150 milijardi američkih dolara.

Od zemalja bivše Jugoslavije po vrednosti tržišta obveznica prva je Hrvatska, sa procenjenih 37 milijardi dolara, na drugom mestu je Slovenija sa oko 34 milijarde dolara, dok je daleko iza nje Srbija sa oko devet milijardi dolara, i to isključivo državnih obveznica. Crna Gora, sa oko dve milijarde dolara, približno ima koliko i Severna Makedonija, dok se Bosna i Hercegovina ne pominje u izveštaju BIS.

Centralne i komercijalne banke su najveći učesnici na tržištu obveznica. Poslednjih godinu dana vrednost obveznica padala je kako su rasle kamatne stope širom sveta, što je uobičajena pojava koja oslikava prirodu odnosa ova dva finansijska instrumenta.