Bez ukidanja penala za neispunjavanje oba uslova za penziju

Penzionera koji u Srbiji imaju trajno umanjenje penzije zbog neispunjavanja jednog od uslova (godine ili staž) ima 54.320 prema poslednjim podacima Fonda PIO.

Uslovi u 2021. godini za ostvarivanje prava na prevremenu starosnu penziju su 40 godina staža osiguranja i najmanje 59 godina života za muškarce, odnosno 39 godina i četiri meseca staža osiguranja i najmanje 58 godina i četiri meseca života za žene.

Čak i u situaciji da zaposleni ostvari pravo na prevremenu starosnu penziju i nakon toga nastavi da radi, status mu se ne bi promenio. To znači da bi umanjenje penzije ostalo isto, odnosno onako kako je utvrđeno rešenjem kojim je priznato pravo na prevremenu starosnu penziju.

Iako neki penzioneri koji su stekli pravo na prevremenu penziju nastave da rade, oni naknadno ne mogu da ostvare pravo na punu penziju. Na osnovu staža i zarade ostvarene posle penzionisanja, može se odrediti samo povoljniji iznos prevremene starosne penzije.

U skladu sa Zakonom o PIO, prava za slučaj starosti koje osiguranik može ostvariti su pravo na starosnu penziju i pravo na prevremenu starosnu penziju.

Visina starosne penzije određuje se prema ostvarenom penzijskom stažu i zaradama, odnosno osnovicama osiguranja za koje je plaćen doprinos za penzijsko i invalidsko osiguranje. Pravo na starosnu penziju u 2021. mogu ostvariti muškarci sa 65 godina života i najmanje 15 godina staža osiguranja, a žene sa 63 godine i dva meseca života i najmanje 15 godina staža osiguranja.

“Pravo na starosnu penziju ostvaruju i osiguranici sa 45 godina staža osiguranja, bez obzira na godine života. Navedena starosna granica se snižava osiguranicima koji su radili na poslovima na kojima se staž osiguranja računa sa uvećanim trajanjem, što im omogućava raniji odlazak u penziju”, kažu za Biznis.rs iz Fonda PIO.

Zakonom o izmenama i dopunama Zakona o penzijskom i invalidskom osiguranju, koji je stupio na snagu 1. januara 2015. godine, u penzijski sistem Srbije uveden je institut prevremene starosne penzije.

Prevremena starosna penzija se trajno umanjuje za 0,34 odsto za svaki mesec koji nedostaje do navršenih 65 godina života (žene u 2021. godini: do 63 godine i dva meseca), s tim da umanjenje ne može biti veće od 20,4 procenta.

“Osiguranicima kojima se, po osnovu rada na poslovima na kojima se staž osiguranja računa sa uvećanim trajanjem, snižava starosna granica, umanjenje prevremene starosne penzije se računa do te, snižene starosne granice”, objašnjavaju iz Fonda PIO.

Iz ove institucije za naš portal kažu da izveštaji o prosečnom umanjenju prevremenih penzija nisu predmet redovnih statističkih obrada, tako da prema poslednjim podacima iz 2019. godine prosečno umanjenje iznosa čeka penzionerima koji imaju status prevremene penzije je 13,5 procenata.

Sindikati i predstavnici udruženja smatraju da radnici zbog penala godišnje gube i do dve i po penzije.

Podsetimo, izmenama i dopunama Zakona o PIO, svim radnicima koji su zbog stečajnog postupka preduzeća ili restrukturiranja otišli u prevremenu penziju obezbediće se isplata razlike između iznosa ostvarene prevremene i starosne penzije.

Vlada je donela zaključak da se licima koja su u skladu odlukom utvrđena kao višak zaposlenih, a kojima je u momentu prestanka radnog odnosa i ostvarivanja prava na posebnu novčanu naknadu po tom programu do ispunjavanja prvog uslova za ostvarivanje prava na penziju u skladu sa tada važećim propisima o penzijskom i invalidskom osiguranju nedostajalo do pet godina i koja su do ostvarivanja prava na penziju ostvarila pravo na posebnu novčanu naknadu (Opcija 5), isplaćuje razlika između iznosa starosne penzije koju bi ostvarili primenom propisa o penzijskom i invalidskom osiguranju, koji je bio važeći u momentu ostvarivanja prava na posebnu novčanu naknadu i iznosa ostvarene prevremene starosne penzije.

iz Ministarstva za rad, zapošljavanje boračka i socijalna pitanja ranije su za naš portal izjavili da je na taj način prevaziđen problem nastao za korisnike prevremene penzije koji su bili korisnici prava na posebnu novčanu naknadu.

Međutim, izmenama zakona nije predviđeno, ukidanje takozvanih kaznenih poena za ostale korisnike prevremene penzije, kao ni promena uslova za ostvarivanje prava na starosnu penziju. To znači da pravo na starosnu penziju osiguranici i dalje ostvaruju kada navrše 65, odnosno žene u ovoj godini, 63 godine i dva meseca života i najmanje 15 godina staža osiguranja.