Tržišna inspekcija sprovodiće češće provere legalnosti softvera

Izmenama i dopunama Zakona o posebnim ovlašćenjima radi efikasne zaštite prava intelektualne svojine, nadzor legalnosti softvera više nije u nadležnosti Poreske uprave, već spada u delokrug rada ministarstva zaduženog za poslove unutrašnje i spoljne trgovine, odnosno tržišne inspekcije kao njegovog sastavnog dela.

“Poreska uprava okončaće sve predmete primljene i započete do 6. oktobra 2022. godine, kao i postupke utvrđivanja povreda prava na softver i baze podataka”, navodi se u obaveštenju ove institucije.

Kako objašnjava pravnik iz advokatske kancelarije Papadakis & Čabarkapa Vukašin Vuković, glavni razlog zbog kog je došlo do prenosa ovlašćenja kontrole legalnosti računarskih programa (softvera) sa Ministarstva finansija – Poreske uprave na tržišnu inspekciju pri Ministarstvu unutrašnje i spoljne trgovine, jeste transformacija Poreske uprave, odnosno prenos nadležnosti nad obavljanjem sporednih aktivnosti na druge organe, među kojima su i gore navedena ovlašćenja.

U okviru ovog procesa Ministarstvo unutrašnje i spoljne trgovine je od Poreske uprave preuzelo softversko rešenje za identifikaciju nelegalnih softvera i baza podataka sa korisničkim uputstvom.

Sve ove činjenice ukazuju da će se, bar u početnom periodu, rad tržišne inspekcije u ovoj oblasti odvijati na istim principima kao i dosadašnji rad Poreske uprave.

„Navedene promene za privrednike trenutno ne iziskuju nikakve nove obaveze”, objašnjava naš sagovornik i dodaje da se može očekivati da će navedena promena prouzrokovati učestalije kontrole nadležnih organa.

Tržišna inspekcija će, kao što je to i do sada bio slučaj, obavljati inspekcijske kontrole po službenoj dužnosti ili po zahtevu nosioca prava koji smatra da je njegovo pravo intelektualne svojine nad određenim računarskim programom povređeno.

Takođe, tržišna inspekcija je ovlašćena da preduzima određene mere u inspekcijskom nadzoru, kao i da nosioce prava na računarskim programima obaveštava o ishodu nadzora koji je izvršen, a sve u skladu sa odredbama propisanim Zakonom o inspekcijskom nadzoru.

“U postupku inspekcijske kontrole subjekti koji su predmet kontrole u obavezi su da predstave sva dokumenta i isprave, kao što su isprave o nabavci računarskih programa ili baze podataka, odnosno ugovore kojima se ustupaju prava, ugovori o licenci, to jest sva dokumenta koja za cilj imaju dokazivanje činjenice da su računarski programi ili baze podataka u legalnoj upotrebi, te da nije došlo do povrede prava intelektualne svojine”, navodi Vuković.

Inspektori imaju ovlašćena da radi utvrđivanja činjenica pregledaju i proveravaju uređaje, opremu, pribor, druga sredstva rada i predmete kojima poslodavac obavlja delatnost ili vrši aktivnost, i druge predmete od značaja za inspekcijski nadzor.

Uz to, ovlašćeni su i da obezbeđuju dokaze i preduzimaju druge radnje u svrhu utvrđivanja činjeničnog stanja prema Zakonu o inspekcijskom nadzoru i posebnom zakonu.